+ All Categories
Home > Documents > Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

Date post: 04-Jun-2018
Category:
Upload: alexandruparaschiv
View: 257 times
Download: 2 times
Share this document with a friend
378
. - C R I P T O R E S B Y Z A N T I N I I t i f o b q l m d i n b r o D I N D O M N I A L U I M A H O M E D A L I I - L E A A N I I 1 4 5 1 - 1 4 6 7 E D I T I E D E V A S I L E G R E C U E D T U R A A C A D E M I E I R E P U B L I C , P O P U L A R E R O M I N E o y : , . , I r t r o I L www.dacoromanica.ro
Transcript
  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    1/376

    . - C R I P T O R E S B Y Z A N T I N II

    t i f o bm d i nb r oD I N D O M N I A L U I M AA L I I - LA N I I 1 4 5 1

    E D I T I E D EV A S I L E G R E C U

    E D I T U R A A C A D E M I E IR E P U B L I C ,P O P U L A R E R

    o

    y

    : ,. , I r t r o

    I L

    "

    www.dacoromanica.ro

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    2/376

    D I N D O M N I AL U I M A H O M E D A L I I - L E A

    A N I I 1 4 5 1 - 1 4 6 7

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    3/376

    S C R I P T O R E S B Y Z A N T I N I

    I v

    C R I T O B U L I I M B R I O T A E

    D E R E B U S P E R A N N O S 1A M E C H E M E T E I I G E S T

    e d i d i t

    B A S I L I U S G R E C U

    E D I T I O A C A D E M I A E R E I P U B L I C A E 1 9 6 3

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    4/376

    P R E F A T A

    I s t o r i a c e l o r d i n t l i f a p t e s p r e z e c e a n i , m

    d i n d o m n i a s u l t a n u l u i M a h o m e d a l I I - l e aC r i t o b u l d i n I m b r o s , n i s - a p e i s t r a ti n t r - u n s i n g u r m a n u s cb i b l i o t e c a f o s t u l u i s e r a i a l s u l t a n i l o r o t o mT o p k a p i S a r a y i M i i z e s i M i i d i i r l i i g i S u l t a n a ho c o p i e f o t o g r a f i c a a f o s t d e p u s a i n M u z e

    T e x t u l a f o s t p u b l i c a t i n s e c o l u l t r e c u t E nX X I , 1 . A c e a s t a e d i t i e E n s a a f o s t a t i t d e n es e l e l u i K . K r u m b a c h e r ( G e s c h i c h t e d e r B

    1 8 9 7 , P . 3 1 0 ) , e a n i c i n - a f o s t p u s l i i n c i r c ud i n a c e a s t a e d i t i e s e a f l a . i n B i b l i o t e c a A cc o t a A 1 8 5 0 1 . C r i t o b u l a m a i f o s t e d i t a t a p oc l a s i c a l a G o t t i n g e n . A c e s t a c r e d e a c a u n i cs e c o l u l a l X V I - l e a s i c a , f a c i n d i n c a o c o l as i E n d r e p t a r i l e p e m a r g i n e a s i d e a s u p r a l i nC . M u l l e r a d a t p r e c a d e r e a c e s t o r c o m p l e t ac r e d i n s a d i a c e l m a n u s c r i s e s t e c h i a r e x e m pE g r e u d e p r e s u p u s c a a c e l m a n u s c r i s a a vf o s t c o p i a t s i c a n u m a i o c o p i e s a s e f i pC . M u l l e r a f o s t u n d i s t i n s f i l o l o g c l a s i c ; sa l l u i T u c i d i d e , C . M u l l e r a c a u t a t s a d e ac o n s e c v e n t c l a s i c a . C u t o a t a t e n d i n t a v a d i t n e p r e z i n t a i n m u l t e l o c u r i f o r m a s i t e r mp a s t r a t E n t e x t u l p u b l i c a t .

    A s t f e l , n u t r e b u i a u n i f i c a t i q . , s ie l g , G U N , s iv , i n c o n s e c v e n t e f i i n d f o a r t e o b i s n u i t e l a i s t o r i c i i b i z a n t i n i ; OE n l o c u i t cT r p 6 c r o 8 o v ,t i k y o c n u e n e v o i e d e i n d r e p t a t E nt L k y a . v , f i i n d o f o r mo b i s n u i t a . D a r l a i s t o r i c i i b i z a n t i n i i n c o n s e c v

    A c e s t e c o n s i d e r a t i i , p r e c u m s i f a p t u l c a m a i b i n e d e n o u a z e c i d e a n i s i e a d e mn e - a

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    5/376

    6 P R E F A T A

    d e t e r m i n a t s d a m s c r i e r e a i s t o r i c a a l u i Cs i t e x t u le i g r e c e s c ,d e s in u a m p u t u ta v e al a i n d e m i n a m a n u

    l u i C r i t o b u l , n i c i m a c a r m i c r o f i l m a t . E d i ta p a r a t c r i t i c a l c a t u i t f o a r t e c o n s t i i n c i o s , a , sd e b u n i n l o c u l m a n u s c r i s u l u i o r i g i n a l . L a sl e * p r e c a d e r e v a r i a n t e l o r , a s a c u m n il e i n d i c a a p a r a t u l c ra l l u iC . M u l l e r c a a f l i n d u - s e i n i n s u s i t e x t u l mt r e c i n d c o m p ld e p e m a r g i n e f i i n d r e p t a r i l e d e d e a s u p r a l i np e c i n d i n t e x t u l p u b l i c a t d e C . M u l l e r s e p r

    T o t a s a t r e b u i e p a s t r a t a i n t e x t u l p u b l i c a t c a t r e s u l t a n , a c e e a c a r e i n t r - o f o r m a m a i s c us c r i s u l u i , s i n u a c e e a c a r e i n t r - o f o r m a mi z o l a t e a f o s t p u b l i c a t a d e C . T i s c h e n d o r f d o u a v e r s i u n i l e s c r i s o r i i s i n t a u t e n t i c e . Di n s u s i t e x t u l i s t o r i e i , c e a l u n g a a f o s t s c rt r i m i s e x e m p l a r u l s u l t a n u l u i , c a a c e s t a d is e a m a d e c u p r i n s u l c a r t i i s i d e v a l o a r e( p u b l i c a t e i n M l a n g e s D r o u h e t , 1 9 4 0 d o v e d i t C a s c r i s o a r e a f o r m e a z a u n m a t e rs c u r t a t , a f l a t i n c u p r i n s u l c r o n i c i i . D e a c e ei n t e x t a r a m a s v e r s i u n e a s c u r t a , i a r v a r i aa j u n s s u b l i n i e .

    F o l o s i t o r s i d e p r e p f i a s t a z i ' I n c a e s t e c oi n s o l i t e d i t i a s i d e c a r e n u o d a t a n e - a m f o l o

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    6/376

    I N T R O D U C E R E

    M i j l o c u l s e c o l u l u i a l X V - l e a a i nE x p a n s i u n e ao t o m a nu n u l d i n c e l e m a i f e u d a l

    t u r c e a s e i li d i d e r e aB i z a n t u l u ir e g i m u r i , b a z a t e p e j a f ,p r d a r ei a s u p r i r e 1 , s p u n e K . M a r xo r e l u a r e p e s c a r 5 . m a

    r z b o i u l u i s f i n t ( d j i h a d ) , a c a m p a n i i l ot i n u t u r i l e s u b j u g a t e u n f e l d e f e u d a l i s m i n c a d r u l c c u c e r i t o r i i i i r e z e r v a u p e n t r u e i t o a t e c e l e c i v i l e i j u d e c g t o r e t i 3 . I n i t i a t o r u l a ca f o s t s u l t a n u l M a h o m e d a l I I - l e a , s t g p i np e r f i d i n e c r u t i n d p e n i m e n i i n i m i c p ed i n t r e c a r e c e a d i n t i i a f o s t p a s i u n e a c u cc u m 1 1 c a r a c t eN . G . C e r n i e v s k i 4 .

    P r i m a v i c t i m 6 m a i i n s e m n a t 6 a f o s t i n sR e d u s l a o e x i s t e n t , 5 . p r e c a r d , c u t o t u l st o t a l 6 a p r o d u a t o r i l o r d i r e c t ii d e c k l e r e a m e t e u g u r i l o

    2 K . M a r x s i F . E n g e l s , O p e r e , v o l . I X , e d .2 F . E n g e l s , A n t i - D i i h r i n g , e d . a I I I - a , B u c . ,3 K . M a r x s i F . E n g e l s , O p e r e , v o l . I X , e d . r u

    C f . I . M . B o r o z d i n , H .c l e p u b i t a e o c i c u i l o 6 o c a d e U 1 3 3 R M U Ut c a m u ( P l a n o p u t t e a c a n s a m e m t c a ) , I n B u s a i r r u i lV e z i s i F r a n z B a b i n g e r , M a h o m e t 1 1 l e C o n q u e rp e u r d u m o n d e a u t o u r n a n t d e l ' h i s t o i r e . T r a d u c tt e u r . P r e f a c e d e P a u l L e m e r l e P a r i s , 1 9 5 4 . ( B i b l i o

    C f .d e e x .A . P . K a j d a n , A z p a p i n a e o m n o u t e n u n e Be e . ,M o s c o v a , 1 9 5 2 ; B . T . G o r e a n o v , M a r e a p r o p r i e t a t eI n a P r o b l e m e d e i s t o r i e , 1 9 5 6 ; i d e m , B u s a n m u l l B 1 4 3 a H T M I C K H i l n p e m e m m x , I I I , 1 9 5 0 , p . 1 9 - 5 0I n B u s a i r r i u l a u d i s p e m e m u n c X I I I , 1 9 5 0 , p . v a l e s b y z a n t i n e s a u y u l e e t a u X I I " s i e c l e , I n e D . Z a k y t h i n o s , C r i s e m o n e t a i r e e t c r i s e e c o n o m i qA t e n a , 1 9 4 8 .

    i

    F .

    6

    1

    X I I I X I V

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    7/376

    8 I N T R O D U C E R E

    z g u d u i t d e p u t e r n i c e f r A m i n t d r i s o c i a l e p o l i t i c e 1 , m i l e n a r up r A b u 0 t , n u M r A o d i s p e r a t r e z i s t e n t d d e

    C A d e r e a B i z a n t u l u i a p r o d u s c o n s t ec i r m u i t o r i i d i n A p u s n u f A c u s e r d m a i n i md u p d c u m a r a t K . M a r x , p r e z e n t a mI s i d o r , l e g a t u l p a p a l n . n . ) I n o r a , t o c m az i l n i c o r q u l , p r o v o c a d e z b i n a r e 4 ,f a p t p e n t r u c a r e m a r eN o t a r a s , c e l m a i i n f l u e n t o m d i n I m p e r ip r e f e r d s . v a d d I n c a p i t a l d t u r b a n e l e t u rl a t i n i l o r > > 5r i n d u l l o r , g e n o v e z i i d i n P e r a , I n t i m p u la j u t o r g r e c i l o r , i a r n o a p t e a t u r c i l o r , i n lC o r n u l d e A u r ,i c a a t a r e s u b u r b i a g e n o v e z A G aG e n o v e z i i c a 0 m a i i n a i n t e 1 0 v e d e a u d e nd e p r i v i l e g i i c a G .

    D a r c d d e r e a C o n s t a n t i n o p o l u l u i s e d a t o rl i m i i f e u d a l e , c a r e e x p l o a t i n d c r u n t p e p r o d uI n s t r i n s e l e g d t u r i c u n e g u f a t o r i i i t a l i e n i

    1 C f . M . M . F r e i d e n b e r g , K u c m o p u u m a c c o e o6 B u s c u a n u u 6 X I If n Y m e i g r a e s a i m c m B e n n i c o p y c c x o r o r o c . n e g . m in o v , B o c c m a n u e 3 1 M 0 1 7 2 0 6 e B u s a m n u u ( 1 3 4 2 - 1 3 4S e r i a i s t o r i e - f i l o z o f i e , 1 9 4 6 , n r . 3 , p . 9 2 - 9 6 .

    2 C f . M . V . L e v c e n k o , 3 a e o e e c z n u e m y p i c a n t u K ov e a c u e n o c i t e d c m e t t . n a m o z o c o t h o n u n , i n 1 3 1 3 3 2 1M . M o r d t m a n n , D i e B e l a g e r u n g u n d E r o b e r u n g C1 4 5 3 , S t u t t g a r t , 1 8 5 8 ; A c h m e d - M u k t a r - P a c h a , e s t a b l i s h e m e n t o f t h e O t t o m a n s i n E u r o p e , 1 9 0 2e m p i r e , L o n d r a , 1 9 0 3 ; G . S c h l u m b e r g e r , L e S i ep a r l e s t u r c s e n 1 4 5 3 , P a r i s , 1 9 1 4 .

    3 I n t e r e s a n t a e s t e i n a c e s t s e n s p o v e s t i r e a r uf a t a l a c u c e r i r e a C o n s t a n t i n o p o l u l u i :i n e f i i n d f r a t i i i m p a r a t u l u i a l e r g a r a i n p a r t i l e l a t i n e s t i ; l a p a p a t r i m i s e r ai a l t e c r i i i i , r u g i n d u - s e ca j u t o r . I a r l a t i n i i n i c i n u v r u r i l s a a u z a r u g a c i u n ea l o r , p e n t r u c a t a l i a n i i s i f r a n t u j i i d e m u l t s ei p e n t r u a cn u - i d e t e r a a j u t o r z i c i n d : L a s a s a i a t u r c i i , T a rP e n t r u a c e e a , g i n d e a u e i a s a c a s a n u s o c o t e a s c a cg r e c i l o r . 0 r u s i n e m a r e , s u r p i n d u - s e E l l a d a , a dn e b u n i i c v o r s u r p a s i s t 5 p i n i r e a l o r . ( M . A . S m I l o e e c t n u H e c m o p a H c x a n d e p a 8 B 3 R M U U m y pi n( ( B m a i r m i l c u m i l s p e r d i e n n m c , V I I , 1 9 5 3 , p . 5 0 -

    4 A r h i v a M a r x - E n g e l s , v o l . V I , e d . r u s a , p . 5 K . M a r x s i F . E n g e l s , O p e r e , v o l . I X , e d . r

    E o p b 6 ae u s a n m u t i c t c u xn a p m u i ln a O n o p e n m u f i c r c o mc o 6 o p eu p o r n , B u c c a p u o n a He s a n n i o t t e n u u y n u u , f n B k i a a x : r u t i c i m i t n p e n e i n

    n a p m u u e B u s a n m u u X V e .u d e n m e n a n o c m a B u c c a p u o n a H u xs p e m e m m x I I ,1 9 4 9 ,p . 2 9 4 - 3 0 7 ; B . T . G o r e a n o v ,P e A u z u o m o - n a t t e A t u n em i m e -p a m y p a n o e o n p o c y o 6 o m n o w e n u u K n a m t a i n n a me B u s a n m u u X I I I X V e eC K F I R s p e m e n t a i x , V I I I , 8 , 1 9 5 6 , p . 1 3 2 - 1 4 2 ; F I

    A r h i v a M a r x - E n g e l s , v o l . V I , e d . r u s d , p . 2 07 V e z i d e e x . , M . P . S o k o l o v , B e n e u u n u B u s a n

    1 3 2 8 ) , i n B u a a r r n f i c i m i i B p e i n e m u n c , X I I , 1 9

    i v e n e t i e n i i . . .

    a

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    8/376

    I N T R O D U C E R E 9

    i s o c o t e a u a c u m c d a j u n g e r e a c e t t i i i na v a n t a j e l e m a t e r i a l eU n e x e m p l u e s t e i n s u 0 C r i t od u p a ' c u mv o m v e d e a

    a m i j l o c i t I n n u m e l e c l a s e i d o mi n s u l e i

    I m b r o s c a r e t u r c i , o b t i n i n d e l i n s u O , p r i n

    A u t o r a l u n e i i s t o r i i a l u i M a h o mA d e v i l r a t u lI m m o d i n I m b r o s a t i n u t s a . i - 1 i a d e m

    a l l u i C r i t o b u ls a l e p e i s t o r i c u l c l a s i c a n t i c d eV - l e a I . e . n . , T u c i d i d e , d u p 6 c a r e s e s i l e tf o r n a i I n c o m p o z i t i e .i p r e c u m T u c i d i d e , l a i n c e p u t

    1 P o v e s t i r i l e l u i N e s t o r I s k a n d e r , d e p i l d rd o t e a c e a s t a a t i t u d i n e a c l a s e i d o m i n a n t e d i n B I a r M a h o m e d , d a cg r a d u l , p o r u n c i c e t a t e n i l o r d e a d u s e r a t o a t e a v us e m i n a M a h o m e d s i l e z i s e : O a m e n i n e b u n i , u nC u a t i t a a v u t i e , n u n u m a i C a n u m i - a t i f i p u t u tf i p u t u t b i r u i ? P e n t r u a c e e a n u v i s e c a d e m a i mg u r i p i e r z a t o r i m o s t e n i r i i v o a s t r e " .i p o r u n c i d e - i t a i a r a p r e t o t i b on u m a i p r e n o r o d u l c e l p r o s t s i p r e m u i e r ii c o p i h > ( N . A . S m i r n o v , H au u e p y c c x o r tH o e e c r n u H e c m o p a H o c a n d e p a o 8 3 n U U m y p i ci n B m a a r m i c w u r i c i s p e m e m n i x . V I I , 1 9 5 3 , p . 5 0n u x n p u t t u n a x n a d e n u n B u s a m n u u 8 X V e . , i n B oi d e m , H p e d a m t w b c n a n n o n u m u i c a y b e o d a . e b n o r t z n a n z u B B H 3 a H T H I I C K H a s p e r a e m m x , V I I , 1 9 5 3 , p . 9 3 - 1 2E . F r a n c e s , K A a c c o t t a n nm u u c t r u x O e o d a i w e a n e p u o d m y p e t p w z o s a t w e e a n u n , ip . 7 1 - 9 9 .

    2 C f . Z . V . U d a l l , o v a , E o p b 6 a n a p m u i l 8 H e r t o n o u C p e m i n e B e i m , I I I , 1 9 5 1 , 1 6 0 - 1 7 9 ;i d e m , K e o n p o c y o c o n u a r t b u o - n oa u s a u m u l i a t o z o u c m o p u t c a X V e . K p u m o 6 y . a a , i n Bp . 1 7 2 - 1 9 7 ;G . Z o r a s , O r i e n t a t i o n s i d e o l o g i q u e s e t p o lC o n s t a n t i n o p l e .

    3 E d i t a t a p r i m a d a t a d e C a r o l u s M u l l e r , F r a g m ep a r s 1 , P a r i s 1 8 7 0 . ( U n e l e e x e m p l a r e a u a n u l 1s i p r e f a t a p o a r t a t o t d a t a d i n 1 8 6 9a s a i n c i t e a c e e a s i e d i t i e ) ;p . X I V X V I dm a n u s c r i s ; p . L I L V v i a t a s i o p e r a l u i C r i t oC r i t o b u l ; p . 5 2 - 1 6 1 , t e x t u l g r e c e s c 5 i c o m e n t a d u .' I l i f 3 p L o cx c c i . t o - T o p L x 6 T O U g p y o [ C r i t o b u l d i n I m b r o s v m c k * , a n I I ( 1 9 2 8 ) , p . 1 6 72 0 0 , s t u d i u m u l t d e p e n d e n t d e C . Mi c u c o n t r i b ut i u n i p r o p r i i ; A d o l f D e i s s m a n n , F o r s c h u n g e n u n dp . 3 5s i 4 3 - 4 4 c u l a m u r i r in o id e s p r e m a n u s c r i s p e c a r e - 1 cK a r lK r u m b a c h e r ,G e s c h i c h t e d e r b y z a n t i n i s c h e nL i t e r a t u r ,e d . aI I - a , M a n c h e n ,1 8 9 7 ,p . 3 0 9 - 3 1 2 ( i n d e o s e b i i nc e p r i v e s t eb i b l i o g r a f i a m a i v e c h e ) ;G y u l a M o r a v cB y z a n t i n o t u r c i c a I . D i e b y z a n t i n i s c h e n Q u e l l e n d eB e r l i n , 1 9 5 8 ,p . 4 3 2 - 4 3 5 ( m a ia l e sp e n t r u b i b l i o g r a f i a m a i n o ud a k e , A o t i x aK p y r o f i l a . A o uE p p a v r - T i = p i C a d . l o c o . ) ;1 c a v a r a v r t v o u r c 6 X e cE u v c r y o y i l x e t v . b o c a v[ . . t e - r e c 7 p o X 6 y o u x o c t ( i t o y p o c c p o t c 7 r o1 . 1 . e - n e r - t H . L i o r o . w 7 r p l . T 1 5 \ 0p t o y p c i c p c o v , A t e n a , 1 9 5 3 , p . 7 7 - 1 3 3 ; C h . ' P . R i g gK r i t o v o u l o s , t r a n s l a t e d f r o m t h e G r e e k , P r i n c e t o n ,1 9 5 4 ( A d u c e m p r o f e s o r u l u i F r a n z D l g e r c a r e d i n c a r t e m u l t u r n i r i l e n o a s t r e ) . V e z i d e s p r e a c e a s t a F r1 8 0 ( 1 9 5 5 ) , p . 4 0 7 . T r i m i t e r i l e l a l o c u r i l e d i n i s t o rp a r a g r a f e ; t o t d u p a c a p i t o l ei p a r a g r a f e s i n t f a c u t e t r i m i t e r i l eb i z a n t i n a " , e d . V a s i l e G r e c u , B u c . , 1 9 5 8 ; d i n c e i l ap u s S c r i p t o r u n i H i s t o r i a e B y z a n t i n a e , a p a r u t l a B o

    T O

    o

    6

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    9/376

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    10/376

    I N T R O D U C E R E 1 1

    C a d m a i i n t i l n i m u n s c r i i t o r b i z a n t i n t od i n I m b r o s , a l c a r u i n u m e d e f a m i l i e Ii a n u m e

    K r i t o p u l o s l , a d i c a d e s c e n d e n t d i n t r - o f a m i lu n a i a c e e a c i p e r s o a n a c u i s t o r i c u l n o s t r u , cc u i n d p e p c u b a d e v e n i t K r i t o b u l o s , a d i cn u m e l e l u i a d e v a r a t , t r e b u i e s a - 1 f i c h e m ai i n t e n d i n t aa n t i c i z a n t a I n s c r i e r e a s a i s t o r i c as p u s C r i t o b u l I m b r i o tc i - a s p u si m o d e l u l s a u T u c i d i d e A t e n i a n u l 2

    T u c i d i d e , I n i s t o r i a s a d e s p r e Rp e l o p o n e z i aV i a t a l u i C r i t o b u la r a t a c e r o l a a v u t c i e l I n s u c i i nd i n i s t o r i a a n t i c a . L a f e l a p r o c e d a t i C r i t o b

    l u i d e a s e l u a i n t r u t o a t e d u p a m o d e l u l sr o l u l c ea t r i b u i e , c a c i n i c i u n u l d i n i s t o r i c i i n u - 1 a m i n t e s c d e l o c , c ii e v e n i m e n t e l e r e s p e c t i v e n ia l t f e l .S o c o t i m t o t u c i f o l o s i t o r f a p t u l e a a t i n u t i d e s p r e s i n e ,l a u r m a u r m e i c e e a c e c t i m d e s p r e d i n s u l eI n s c r i e r e a s a i s t o r i c a .

    L a c u c e r i r e a C o n s t a n t i n o p o l u l u i , d r e g a tL e m n o s c i T a s o s a u f u g i t c u c o r a b i l l e i t a l i et o r i i i n s p a i m i n t a t i v o i a un e s p u n e C r i t o b u ls a f u g ai e i , d e o a r e c et e m e a u d e u n a t a c d i n p a r t e a f l o t e i t u r c e cI i l i n i c t e c t ej t r i m i t e I n t a i n a u n o m d e I n c r e d e rH a m z a d e l a G a l i p o l i c i - 1 f a c e s a n u i n t r e p r iP r i n m i j l o c i r e a a c e s t u i a , t r i m i t e e l a p o i s o li p eu n d r e g a t o r d i n p a r t e a l o c u l u i , c u d a r u r i , ot r i b u t a n u a li I n s c h i m b i n s u l e l e s a r a m i n a c u a dS u l t a n u l l e i m p l i n e c t e c e r e r e ai d . i n s u l e l e , p r e c u m e r a ut i m p u l I m p a r a t u l u i b i z a n t i n , a d i c a I m b r o s

    T a s o s l u i D o r i n o d i n L e s b o s ; c a c ii a c e c t i a t r i m i s e r a s o l i l a a c e l a c i l u c r u ;i s o l i i l u i C r i t o b u l , p o t r i v i t i n d r u md e a j u t o r I n m u l t e p r i v i n t e . A s t f e l , i n s u l et u r c e a s c a ( I , 7 5 ) .

    1 V e z i C . L i t z i c a , C a t a l o g u l m a n u s c r i p t e l o r g r eB i b l i o t e c a A c a d e m i eB u c . , 1 9 0 9 , p . 2 5 7 , n r . 5 7 6 ( 1 6 6 ) , p u n c t 4 s i 5 :D r t x o r .i K p l . T o r c o l A o u A l L y s

    A p o i D . R u s s o , S t u d i i s i c r i t i c e , B u c . , 1 9 1 0 , t o b u t e t c . , p . 1 9 9 s i n o t e l e 3 s i 4 , c a r e c r e d e c 5 .C r i t o b u l e u n ai a c e e a s i p e r s o ad e s c o p e r d I n s c r i e r i l e r e l i g i o a s e a l e l u i C r i t o p u l sg i n d u - s e i n v o c a b u l a r i n f l u e n t a l i m b i i b i s e r i c e s t i . Kf l s c r i e g r e s i t K r i t o b u l o s i n l o c d e K r i t o p u l o s .

    2 V . G r e c u , K r i t o b u l o s a u s I m b r o s . S e i n w a h r e rD i eA u s g a b e .D a s G e s c h i c h t s w e r k ,i n 6 B y z a n t i n o s l a v i c a ,X V I I I , P r a g a , 1 9 5

    a x i )1 1 4 3 p L o v .

    e i - a

    e i - I

    e i

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    11/376

    1 2 I N T R O D U C E R E

    D u p d m o a r t e a l u i P a l a m e d d i n E n o s ,p e n t r u i m p d r t i r e a d o m n i e i , a m i r a l u l t u r cI m b r o s s i , f i i n d t i m p d e i a r n d s i f u r t u np r i n t r - u n t r i m i s a l s d u 1 - a c h e m a t p e C r i t os i c e t d t i l e d i n t r - i n s a c a s d l e f i e o c i r m u i ti n t i m p l a t i n t i m p u l i e r n i i , l a i n c e p u t u l a n us e v e d e e h ' s e g i n d e s t e C r i t o b u l c i n d , a r d t id e s p r e s i n e c a d e s p r e u n c o n d u c d t o r i n t

    I n a n u l u r m d t o r , 1 4 5 7 , a p a r e i n M a r eN i c o l a e ( 1 4 4 7 - 1 4 5 5 ) , s p u n e C r i t o b u ld e f a p t i n s d d e p a p a C( 1 4 5 5 - 1 4 5 8 )c a s ' a e l i b e r e z e i n s u l e l e o c u p a t e df l o t v i n e s i l a I m b r o s s i c o m a n d a n t u lp r e d a r e a e i c u C r i t o b u l , c a r e s t d t e a i n f r us 5 . - 1 i n d u p l e c e c u v o r b e b u n e s i c u d a r ua s i g u r d r i l e v e r b a l e s i n u m a i i n t r e p r i n d e n ic u s c r i s o r i , c u p r i n z i n d c u v i n t e p r i e t e n o al aa m i r a l u l f l o t e i p a p e i ( I I 2 3 , 6 - 8 ) . C . M u lc i e r e a c e i - o f a c e l u i C r i t o b u l 1 , b d n u i e sc a . C r i t o b u l i n a c e a s t d i m p r e j u r a r e t r e b ul a t i n i l o r s i a s a a i z b u t i t c a f l o t a s d - 1 l a s e mD o i a n i m a i t i r z i u , a d i c d i n 1 4 5 9 , p r i nf r u n t a s i d i n i n s u l a L e m n o s , c a r e d o r e a u n i l o r s i s e t e m e a u s i c a f l o t a t u r c e a s c d s d ns t i e s d - i d e t e r m i n e l a p r e d a r e a i n s u l e i c d t rr a t i i l e l e m n i e n i l o r c u c a r e s e i n t e l e s e s e , p l es i s t i e s d a r a n j e z e l u c r u r i l e a s t f e l , I n c a st r e i m i i g a l b e n i a n u a l d d i n s u l e l e I m b r o

    P a l e o l o g d i n P e l o p o n e z , c a r e d e m a i i n aa c e a s t a . C u s c r i s o r i a p o i d i n p a r t e a s u l t a nz i l a I m b r o s , d e b a r c d i n t a i n d l a L e m n o sd e f o r t e a r m a t e s i b a t h , i n t i m p d e p e s t ee r a u i n t e l e s i c u d i n s u l , i i s c o a t e p e i t a l i e ns d t r i m i t d d r e g d t o r i , c d r o r a s d l e - o p r e d e

    S e p r e a p o a t e c a r o l u l c e - s i a t r i b u i e C rp a p e i d e l a I m b r o s s i l a t r e c e r e a i n s u l e i

    1 I n e d i t i a s a , p . L I I .2 C f . Z . V . U d a l t o v a , E o p b 6 a n a p m u i l e H e i t o n o ni n C p e x i m i e n e x a , I I I , 1 9 5 1 , p . 1 6 0 - 1 7 9 ; i d e m , Hm a m a B u s a n m u u e n e p u o c ) n z y p e u x o z o s a e o e e a n u R , 9 3 - 1 2 1 . E . F r a n c e s , K n a c c o e a n n o 3 u t a u t e u 3 a u m u t i c K u x i n 1 3 1 4 3 a i r m i l c m i i i n p e m e m i m c , X V , 1 9 5 9 , p . e t p o l i t i q u e s a v a n t e t a p r e s l a c h u t e d e C o n s t a n t i n o p

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    12/376

    I N T R O D U C E R E 1 3

    f i f o s t c h i a r a s a , p r e c u m n i - 1 p r e z i n t g .e l .C d c i L a o n i c C h a l c o c ot o tc o n t e m p o r a n , n e s p u n e ci n s u l a I m b r o s a f o s t o c u p a t di , d u p dp l e c a r e a a c e s t e i a , a f o s t o c u p a t d d e a m i r as i c dt o t I s m a i l a o c u p a ti i n s u l a L e m n o s n e - o s p u n e n u n u mi D u c a s 2a l t i s t o r i c t o t c o n t e m p o r a n s i b u n c u n o s cp i e r e a c o a s t e i e g e e n e a A s i e i M i c i . D e ae x c l u sc a C r i t o b u l , i ns t d r u i n t a s a d e a f ii n t o c m a i c ai m o d e l u l & a u Td i d e 3 ,s d n u - s i f ie x a g e r a t r o l u l c ea t r i b u i e i n e v e n i m e n td e d i n s u l .

    I n s i t u a t i a d e g u v e r n a t o r a l i n s u l e i I m b r op i n g i n a n u l 1 4 6 6 , c i n d i n s u l a a f o s t o c u p a tt o b u l 1 1 t r e c e s u b t d c e r e i n i s t o r i a s ac g c i p o a t e s e v a f i s i m t i ti i n s u s i v i n ov a t d e p i e r d e r e a e id e s i , c i n d v e n e t i e n i i c a u t d s ft i n e s d s e m n a l e z e c d a c e s t a l e c e r e a s d e a p e c a r e l e o c u p a s e r d ( V , 1 5 , 2 ) .

    D u p g p i e r d e r e a i n s u l e i c e - o g u v e r n a , Cl a C o n s t a n t i n o p o l , d e o a r e c e , c i u m a c e - a bo d e s c r i e , c e - i d r e p t , d u p m o d e l u l d e s c r i e4 2 9 i . e . n . , d a r I d s i n d i m p r e s i a u n u i m a r t o r

    s p r e a s e a p r o p i a p o a t e d i n n o u d e s u l t a nc a u z a p i e r d e r i i i n s u l e i , a l c d r e i g u v e r n a t o r is c r i e i s t o r i a d o m n i e i l u i M a h o m e d a l I I - l e ap r e a m u l t u m i t d e s c r i e r e a i s t o r i c g a l u i C r ii a t u n c i s e p r e a pa c e s t a s g s e f i c A l u g a r i t , p r e c u m s e p o a t e bg i o s a l e l u i M i h a i l C r i t o p u l , n u m e l e a d e v g r a

    I n p r e f a t a l a s c r i e r e a s a i s t o r i c g , C r i t o b u ls d s c r i ei o i s t o r i e t u r c e a s c d d i n t i m p u r i l e m a i

    v a f i r e a l i z a t p l a n u l , c d c i a l t g s t i r e d e c i t a ca v e m d e n i c d i e r i .A c e a s t a e s t e t o t u l c e p u t e m s t i d e s p r e v i a2 p . 2 6 8 , 1 3 - 1 42 X L V 2 .3 T u c i d i d e , R d z b o i u l p e l o p o n e z i a c , I V 1 0 4 - 1 04 E d . C . M u l l e r , p . 1 5 8 , c o m e n t a r i u l a V 1 3 s i S p

    4 2 5 , 2 0 ) .5 A n d r i o t i s , o p . c i t . , p . 1 8 1 .6 I n v e r s i u n e a a m p l i f i c a t a a c r o n i c i i l u i S p h r a

    a u t e n t i c i t a t e e p u s a c u d r e p t c u v i n t l a i n d o i a l a ( v eM a i u s a t t r i b u d a G e o r g e s P h r a n t z e s , i n M i s c e l l a n1 2 3 , 1 9 4 8 , p . 2 7 3 - 3 1 1 ) , s e a m i n t e s t e u n C r i t o p us i d a s c a l a l c o p i i l o r a c e s t u i a s i c a r e , p r i b e g i t c u a i b d g r i p d u p a m o a r t e a d o m n u l u i s a i l , d e c o p i i i a ct i c k n u i n t i l n i m a s e m e n e a s t i r e , a s a h i e n s e a m a nn u s e p o a t e p u n e t e m e i .

    s i - I

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    13/376

    1 4 I N T R O D U C E R E

    C r i t o b u l t i n e s d - s i c o m p u n d d u ps c r i e r e aC r i t o b u l o m I n v i i t a ts a i s t o r i c a d u p d u n m o d e l a n t iT u c i d i d e ; p e a c e s t a d e c i t r e b u i e s d - 1 f i c i t ip h u s F l a v i u s , d u p d c u m 1 1 c i t e a z d , t r e b u ia a c e s t u i a( I , 3 , 8 ) . D a r C r i t o b u l a v e a c u n o s ta n t i * c i i d i n c e a b i z a n t i n d . A n u m i t e l o ci i n t o r s d t u r i d e f r a zs a i s t o r i c d n e f a c s d p u t e m d e s c o p e r i p e c a

    p e c a r e d e c i t r e b u i e f i c i t i t . D i n f e l u l c u mt i n o p o l u l u i I n 1 2 0 4 , d e o s t a s i i c r u c i a d e i a n o a s a s i I n s e m n a t a s c r i e r e i s t o r i c d a l u i N im o n u m e n t e d e a r t d a u f o s t d u s e i n A p u s , ( I , 6 9 , 1 ) , f a p t a s u p r a e a r u i a N i c h i t a C h o n i a( 8 5 6 , 1 2 u r m . ) . 5 i p r e c u m N i c h i t a C h o n i a tl o r d e c o b o r i t o r i d i n t r o i a n u l E n e a s , a r fT r o i e i ( 8 6 4 , 6 - 8 ) 1 , t o t a s ai C r i t o b u l s c r i e d e s p r e M a hI n c a l i t a t e a l u i c a a s i a t i c , i - a f d c u t p e g r e c ip l a t e a s c a a c e e a s i v i nD e s c r i e r i l e l u i C r i t o b u l , c u m b i z a n t i n i i so d o a r e l e s i n t p i n g a r i t e i a r c d r t i l e v i n d u tm a i - t e r s e , t o t u s i a d u c a m i n t e d e a c e l e a si i m p r e s i o

    n a n t e d i n D u c a s ( e d . V . G r e c u , p . 3 9 1 - 3 9 2c . s - a s c r i s d e a l t i i i s t o r i a s u l t a n i l o r d e mn o l o g i c a , a r d t i n d r d z b o a i e l e s i b i r u i n t e l e I n c e t u l m a r e a I m p a r d t i e b i z a n t i n d , p i n d c ei n i m i c i t - o c up a r e s a L e d a l u z i e t o t l a D u c a s , d a r m a iC a s i L a o n i c s i C r i t o b u l s p u n e c . s c r i e I nl i m b d e s t e c u n o s c u t d I n t o a t d . l u m e a 3 . T oc u t u r c i i l u i , p r i n c u c e r i r e a C o n s t a n t i n o p o l

    a u r d z b u n a t , f i i n d a s i a t i c i , c u c e r i r e ai d d r i m a r e a T r o i e i d e c( C r i t o b u l , I V 1 1 , 5 ) s e i n t i l n e s t e s i l a L a o nO m i n v a t a t s i c u n o s c i n d i s t o r i a s i m i t o

    c a u t I n s c r i e r e a s a i s t o r i c d s f a c d a p r o p i em i t o l o g i c e a n t i c e .

    1 A c e e a s i a p r o p i e r e o f a c s i c r o n i c a r i i l a t i n i ac u c e r i r e a C o n s t a n t i n o p o l u l u i d i n 1 2 0 4 ; v e z i m a

    2 C f . C r i t o b u l : ' y i n / - E c 7 . ) v ' P o ) v . a . k o v 1 . 2 . e y 0 , - / v & p zt i . L x ( 3 b vi T a r c e t v c a c r o c vx a t g g 1 - 6 8 e x c c r i l y c z y o v , g c o c i z e t p d x s o c v - r o m( I 2 , 1 )c u L a o n i c C h a l c o c o n d i lE o . ) c T r k . T e o ' v ' E A k i l v o . w i r p o ' c y p . c c r a M G6 7 r b T v T o 6 p x w v ( v e z i m a i j o s , p . 3 4 , n o t a 2

    3 C f . C r i t o b u l :j T c 7 . ) v ' E A A o ) v c p c o v i i p . k y L a T 0 1 1 t X c u c r a n aO l e g .x a l T a g e a r c e p E o L c a i r m e n T c 7 3 v y e v & N( 3 d i n S c r i s o a r e a d e d e d i c a t ic u L a o n i c C hc o n d i ] :y e T C O N I ' E A M D , C O N I y o w l ) n o X X o c x i l & v a c r v( I 2 , 1 ;v e z im a i j o s p . 2 6 , n . 2 ) .

    i

    s t - is i

    i

    x c c r e c

    j

    s t - i

    v e

    . r t

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    14/376

    I N T R O D U C E R E 1 5

    S c r i e r e a s a i s t o r i c a , a a c u m nS c r i e r e a i s t o r i c it r e b u i e s a o f ia l u i C r i t o b u l t e r m i n a t d e s c r i s d u p a i 1 4 6l a a c e s t a n i n c l u s i v a j u n g e c u i s td o m n i a l u i M a h o m e d a l I I - l e a . C . M u l l e rc r e d e ci - a t e r m i n a t - o i n a i n t e d e 1 4 7 0 , p e n t r u c a . d e a l t c u m , e l , c

    l u i M a h o m e d a l I I - l e a , n u s - a r f i o p r i t l ap e n t r u e r o u l s a i l d i n c a u z a c i u m e i 0 a i n s u cc i i - a r f i i n c h e i a t i s t o r i a c u 1 4 7 0 , a n d e s t r ad u p a u n r a z b o i g r e ui i n d e l u n g a t . S e p o a t e . D a r t o tc a C r i t o b u l i n t e n t i o n a t s a s e f i o p r i t I n p r eM a h o m e d a l I I - l e a , s p r e a - 1 f a c e a s t f e l p e s u

    c o n t i n u a r e a i s t o r i e i s a l e . S i l a a c e s t e f a p t e st e l e p e c a r e c u a j u t o r u l l u i d u m n e z e u l e vm a i l u n g a c u c a r e i - a t r i m i s s c r i e r e a . S i ds c r i s o r i i d e d e d i c a t i e i n 1 n s u i c o r p u l i s t oo p r i t , u n d e s - a o p r i t , p e n t r u c a n u - i s t r i n s en e c e s a r e i n e c u n o s c u t e , d i n c a r e c a u z r n -i o p r i t p i n a a i c i c us c r i e r e .

    S c r i e r e a i s t o r i c a a l u i C r i t o b u l , p e c a r e

    i m p a r t i t - o I n c i n c i s e c t i u n i , c u p r i n d e i s t o r is u l t a n u l u i M a h o m e d a l I I - l e a ( 1 4 5 1 - 1 4 8 1i n c h i n a t - o c u o d e d i c a t i e i n f o r m a u n e i si n s o t i t d e a c e e a i s c r i s o a r e d e d e d i c a t i e , d a r i a r a t i n d c e v a m a i p e l a r g c u p r i n s u l s c r i e ri i s c r i e C r i t o b u ls u l -t a n u l I i v a g a s i s c r i e r e a M i n a i v a a p r o b a - or i e s e v a a p u c a d e c o n t i n u a r e a e i . D a r p e

    D u p a s c r i s o a r e a d e i n c h i n a r e ,i C r i t o b u l c a i t o t i i s t o r i c i iv i t o b i c e i u l u i m o t e n i t d e l a i s t o r i c i i a n t i c i ,I n a c e a s t a r e p e t 0 e l l o c u r i l e c o m u n e d i ns c r i e p e n t r u c a f a p t e a t i t d e m a n & n u f ip e n t r u c a u r m a s i i d e m a i t i r z i u s a a i b a f o l o sS i a d e v a r u l 1 1 v a p u n e m a i p r e s u s d e t o a t ef e l , n e d M g it i r e a c a v a s c r i e i o i s t o r i e v e c h et u r c i i a u r e u i t s m i c o r e z e p u t i n c i t e p u t

    I T o t I n a n u l 1 4 6 7 s e t e r m i n A i s i n g u r u l m a n uA d i l ; d a r d e s c o p e r i t o r u l l u i o b s e r v c m a n u s c ri n c o m p l e t l a s f i r s i t( v e z i F r . B a b i n g e r , D i e G e s c h i c h t s c h rW e r k e , L e i p z i g , 1 9 2 7 , p . 2 4 ) .

    2 E d i t i a s a , p . L I I I .3 C f . V . G r e c u , S c r i s o a r e a d e d e d i c a l i e a i s t o r i c u

    r i t o r u l , i n M l a n g e s D r o u h e t , B u c . , 1 9 4 0 , p . 1 9

    i

    s i

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    15/376

    1 6 I N T R O D U C E R E

    p i n a c e a u d e s f i i n t a t - o c u t o t u l : c a c i cI n a i n t e n - a u s c r i s e x a c t s i c u g r i j a . D a r at i r z i u . A c u m v a d e s c r i e p e n t r u g e n e r a t i i ld e a c u m a M a h o m e d , c a r e a i n t r e c u t p e s i t i m p u r i l e . S i C r i t o b u l s e s i m t e o a r e c u ma c e l a c a r e a a d u s i n r o b i r e a p o p o r u l u i s a uv a l e a s c A . N i m e n i , n i c i a c u m a , n i c i i n vv r e o i n v i n u i r e c a , i n l o c & j e l e a s c A s i s a ss u f e r i n t e l e s i n e n o r o c i r i l e p o p o r u l u i s a ic l a s e i d i n c a r e f a c e a p a r t e s i c a r e c a u t a st u d i n e a e i , C r i t o b u l a r a t a C A d o m n i i l e s i I m

    b d t o a r e , c i t r e e d e l a u n p o p o r l a a l t u l ; r i e n i , m e z i s i p e r s i , c i n d l a g r e c i s i r o m ai n c e a r c ae l s a j u s t i f i c e c e d a r e a i n f a t a t u r c i l o rc a I m p a r a t i a s i n o r o ca c u m a p e b i z a n t i n i s i s - a u m u t a t l a a l t i i , pE l n u - s i I n g d d u i e d e a l t f e l s a a d u c a n i c i o u n i i d i n c e i c e a u c o n d u s s t a t u l n u 1 - a u cv i n a p o p o r u l u i , c i n u m a i a l o r ;s i p e a c e s t i as p u n e e l d u p a e xJ o s e p h u s F l a v i u se c u d r e p t a t e s - i t r a g e m l a r a s p

    t a t e e p e c e i v r e d n i c i s a - i F a u d a m , s i n e in i m i c , c i i n t r u t o a t e p a s t r e a z a c u v i i n t a s i C u t o a t a i n c r e d i n t a r e a a c e a s t a , i n s , s c

    o v a d i t a t e n d i n t a p a n e g i r i c a , p r e c u m np r e z e n t a t - o s u l t a n u l u i 1 . T o t u l c e a r p u t e a a l L I - l e a s a u i - a r i n t u n e c a f i g u r a e t r e c ua n u l a l p a t r u l e a d e d o m n i e , i n c a r e e v e np u t i n i z b u t i t a s u p r a S e r b i e i , a c e s t e v e ni n s e m n e a z 5 . c u g r i j s f i r s i t u l f i e c a r u i a na n u l a l t r e i l e a ( I 7 7 , 4 ) l a c e l d e - a l c i n c i ln a v a l e d e c a r e a m i r a l u l s k i B a l t o g l u l a I mC r i t o b u l ( I 4 1 , 1 ) s u l t a n u l , s u p a r a t f o a r t e , dI n t a c e r e , l a D u c a s ( X X X V I I I 7 , p . 3 3s i L a o n i c C h a l( p . 2 2 8 , 1 3 - 1 5 ) s u l t a n u l , s c o s d i n f i r e , sf u r i o s 2 i n 1 4 5 6 l a B e l g r a d , M a h o m e d ad e H u n e d o a r a o i n f r i n g e r e s i m t d t o a r e , c a rv o i e , d u p c e I a n c u a f o s t r e s p i n s d i n t a

    1 C f . V . Z . U d a l t o v a , K e o n p o c y o c o n u a n a n o - n ou c m o p u n a X V e . K p w n o 6 y . a a , I n o B i n a n n e i c o n i 4

    2 A c e e a s i s t i r e o r e p e t s i i n t e r p o l a t o r u l c r o np r o b a b i l d i n L a o n i c C h a l c o c o n d i l .

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    16/376

    I N T R O D U C E R E 1 7

    ( H . 1 9 ) . E x p e d i V i a l u i M a h o m e d d i n 1 4 6D u c a s ( X L V , p . 4 3 2 , 2 2 ) s e s f i r s e s t e c u f u go f a c e s A f i e o m a r e i z b i n d a s u p r a v o i e vu m b l i n d c u g i n d u r i d e r r a v r A t i r e , d e s i e rs u l t a n . C A V l a d T e p e s a t a c d t a b A r a s u l t a ni p A t r u n d e n o a p t en u e o f a p t d d e v i t e j i e s i m a r e i n d r A z n e a1 7 - 2 2 ) s i L a o n i c ( p . 2 8 7 , 3 0 - 2 8 8 , 3 6 ) c i , d e s p e r a r e ( I V . 1 0 ) . L a C h a l c o c o n d i l ( p . 2s i S a m o t r a c e e a r A t a t A c a o i n r o b i r e , l a Ci n s u l e e m u t a t A l a C o n s t a n t i n o p o l d i n d ra c e s t o r a s d e a - i r e d a m A r i r e a s i s t r A l u c i r ec u c e r i r e a P e l o p o n e z u l u i ( I I I , 1 9 s i 2 0 ) v i n o va i d e s p o t i l o ri i n d e o s e b i u n u l c a r e , d e c a p u l l u ia l I I - l e a s d v i n d a s u p r a P e l o p o n e z u l u i . Ss p o r i t e d i n s c r i e r e a i s t o r i c d a l u i C r i t o b u lI I - l e a e s t e c e l a g r e s i v i n c u c e r i r i l e s a l e , c i i n f i e c a r e a n u n d e v a , p e n t r u C A s a u n u i s ed o m n i i t d r i l o r r e s p e c t i v e s a i - 1 p l A t e a s c Ac e i 1 - a u f a c u t , s a u e li n t e r v i n e s p r e a i n A b u s i r Ai r A z m e r i t e

    p e n t r u C A p o p u l a t i a n e m u l t u m i t a 1 1 c hi u n m a r e i ud e i n v A t A t u r d s i t i n e s A v i z i t e z e s i s A v ar u i n e l e T r o i e is i , o p r i n d u - s e l a m o r m i n t e l ee r o i l o r A h i l ,A i a s s ia l e

    a l t o r a , i i f e r i c e s t e c A a u a v u t p a r t e d e u nl e l a u d e f a p t ev i t e j i e ( I V , 1 1 , 5 ) .

    C r i t o b u l n u e u n r e v o l t a t c a D u c a si G h e o r g h e S p h r a n t z ea s u p r i t o r u l u i t u r c c a r e l e - a s u b j u g a t t a r ad u p Ac u m a m v a z u tu n s u p u s d e v o t a t a l n o i l o r s t A p

    c a e b i z a n t i n . D e s i c a u t A s 5 . f i e c i t m a i p ep o l u l u i , v o r b e s t e c u c o m p A t i m i r e d e b i z aj e s t e ; C i t r e b u i a b i e t i i b i z a n t i n i i n s f i r s i t si s dg u s t e a m a r u l e i * ( I , 5 8 , 3 ) . C u c e r i r e ai p u s t i i r e a C o n s t a n t i n od e& a r e t u r c i o a s e a m i n A c u a T r o i e i , B a b iI e r u s a l i m u l u i , d a r n i c i o n e n o r o c i r e n - a f os - a s f i r s i t s i C r i t o b u l d e p l i n g e p e f a t d r o b i r ei b a t j o c u r i r e a c a p i t a ls i t i n e s i l r e m a r c e c o i n c i d e n t a s u r p r i n z a t o a ra a j u n s l a c e a m a i s t r A l u c i t d m A r i r e s i t o t s

    1 A c e s t a e n u m e l e a d e v a r a t a l i s t o r i c u l u i c u n ot z e s ; v e z i V . L a u r e n t , i n B y z a n t i n i s c h e Z e i t s c

    2 V e z ii Z . V . U d a l t o v a , K e o n p o c y o c o y u c u m n o - n o r i u mu o n o p l a c a X V e . K p u m o 6 y r z c z , i n B i l a a i r r i f a c H n k1 9 5 7 ,p . 1 7 2 1 9 7 .

    2 - c . 3 4 8

    p i

    p i

    p i

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    17/376

    1 8 I N T R O D U C E R E

    E l e n e , s - a p r a b u i t I n r o b i e ( I , 6 8 i 6 9 ) . PC o n s t a n t i n a l X I I - l e a P a l e o l o g , I I e l o g i a z a s e m A n i n d u - 1 c u P e r i c l e ( I 7 2 ) .

    T e n d e n t i o a s i p a n e g i r i c g , n u o d a t a c u i o a r e c u m i c us c r i e r e a i s t o r i c a a l u i C r i t o b u l e v d i

    i s t o r i c i i c o n t e m p o r a n i D u c a s , S p h r a n t z ed e s c r i ui e i a c e l e a i e v e n i m e n t ei f a v a d e c a r e i c a i s t or m i n e i n u r n * 1 n d e o s e b i f a g d e p r i m i i d o

    t i r i c a r e l a a c e i a l i p s e s c , c a b u n d o a r a c u c i a i n s u l e i P r i n k i p o s( I , 3 2 i 3 3 )v . a .P e n t r u c u n o a t e r e aM a h o m e d a l I I - l e a , s c r i e r e a l u i C r i t o b u l e

    c o n t r o l a t p r i n s c r i e r i l e i s t o r i c i l o r c o n t e m ps i n ti t i r i 1 e c e n i l e d . d e s p r e p o p o a r e l ei r i l e c u c a r e a c e s t s ud e l u p t a t 2 .

    D n a ' . d i n p u n c t d e v e d e r e i s t o r i c , s c r i en u t o t a c e l a 0 l u c r u s - a r p u t e a s p u n e i dD e s c r i e r i l e l u i s i n t t e r s e i l i p s i t e d e c u l o ai c o m u n e . Ds c r i e r e a b u n ' a n a r a l a p a l a t u l u i c e i - 1 r i d i c e t i n u t m a i m u l t I n g e n e r a l i t t i , I n c i t n u mg i n e c u m a f o s t r e a l i t a t e a ( V , 9 ) . L a e l e mr e a l . L a C r i t o b u l n u i n t i l n i m c a l d u r ai d r a m a t i s m u l l u i D u ct a t e a i d u r e r e a l u i S p h r a n t z e s , c i m e r e u aa s e m A n 6 t o a r e 3 .

    L u p t e l e ,e x p e d i t i i l e ,p u s t i i r i l e ,I m p r e s u r r i l ei c u c e r i r i l e l e dm e r e u d u p a c e l a i t i p i c . A c e l e a 0 I n t o r s a ud i n c u v i n t I n c u v i n t 4 .P e m a r e l e v i z i r M a h m u d 1 1 c a rf i a z e I m p r u m u t a t e d i n T u c i d i d e , c u c a r e 1 1

    s t a n t i n a l X I I - l e a P a l e o l o g 5 .C r i t o b u l e s t e u n i m i t a t o r s e r v i l i n e i s c uc l a s i c T u c i d i d e . C a i a c e s t a , i i i m p g r t e t ei C r i t o b u l m a t e r i a l u l

    1 C a r a c t e r i z d r i I m p r u m u t a t ei a p l i c a t e a l t u i p e r s o n a j a u f o sD l g e r s il a A n a C o m n e n a ( 4 B i z a n t i n i s c h e Z e i t s c h rX X I X ( 1 9 2 9 ) p . 3 0a c e a s t a e o s c r i i t o a r e d e t a l e n t , a l a t u r e a d e c a r

    2 C f . Z . V . l i d a l t o v a , B u z a u m u i l a a d i u c m o p u u K p u mx a p o d a x E a r o c a u c K o z o n o n y o c m p o e a 6 X V 6 . , I n 1 9 5 1 ,p . 9 1 - 1 2 1 ; v e z ii I . S . D o s t i a n , B o p b 6 a 1 o o l c u o c n a 6 R u c u u x H a p

    X 1 V X V 6 6 . 3 I n a B u s a m u i l c o u i l B p e m e m m o a ,E . B . V e s e l a g o ,M c z n o p u t t e c u o ec o t a m e a u e. 7 l a c m u x aX a m c o x o n a u n a( O n u mA u m e p a m y p a o ux a p a x m e p u c m u x u ) ,I n a B m a z i n d i c x x i is p e m e m i n x ,X I I ,1 9 5 7 ,p . 2 0 3 - 2 1 7

    4 C f . d e e x . I I I 1 6 , 3 - 4 c u V 1 1 , 2 s a u I 3 7 5 C f . I 7 7 , 2 c u I 7 2 , 1 .

    1 ,

    i n e x a c -t i t a t i ,

    3

    s i

    s i

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    18/376

    I N T R O D U C E R E 1 9

    a n i i a n o t i m p u r i l e a n u l u i 1 , l a e l I n s 6 i m pc u t o t u l m e c a n i c A , c h i a r d a c A n u a r e n i mm e r e u i m o n o t o n a c e e a i p r e g A t i r e d e r A zg r i j a l u i d e r e p o p u l a r e ai I n f r u m u s e t a r e a C o n s t a n t i n ob o g A t i a i p r o f u n z i m e a d e i d e i t i n e p a s ce x p r e s i i . L a C r i t o b u l , i d e i l e l i p s i n d , d a r c al u l I i d e v i n e p l e o n a s t i c i i n c A r c a t p e s t e m Au n e o r i t e r m e n i i p o t r i v i t i c a s A p o t i r e d a a

    D a r d i n p u n c t d e v e d e r e i s t o r i c - l i t e r a r e r eb i z a n t i n d e p e l a m i j l o c u l j u m A t A t i i a d o u a au n u i s u l t a n t u r c , t i n e s - o f a c A d u p m o d e la l u n u i a c a T u c i d i d e .T i n i n d u - s e d u p m o d e l e l e a n t i c e , n u e e p r o n u n t a t a n t i c i z a n t 5 . I n t e n d i n t a - i a n t i cd e n u m i r i g e o g r a f i c e a n t i c e p e n t r u d e n u m; d a r i d e n t ic d r i l e n u c o r e s p u n d I n t o t d e a u n a . A s t f e l c e t a t e a d i n t i m p u l s d u M u c h l i o n , T i g r ap o p o a r e l e d i n t i m p u l s A u , s e s i l e s t e , c a i cs I n t r e b u i n t e z e d e n u m i r i l e p o p o a r e l o r c a

    s t A p i n i t p r i n a c e l e a i t a n . A s t f e l , a l b a n e z i ls i r b i l o r t r i b a l i , b u l g a r i l o r m i s i , r o m i n i l o r dd i n T r a n s i l v a n i a , B a n a t i U n g a r i a d a c i , up e r i . a . m . d . S i g i s m u n d , c a r e a c o n d u s e I m p A r a t u l p e o n i l o r i a l d a c i l o r ( I 1 6 4 0 )V l a d T e p e e i g h e m o n u l g e t i l o r ( I V 1 0 , 1 i 1 0 ) , i a r I a n c u d e H u n e d o a r a e i g h e m oI V 1 0 , 1 ) ; i n t e r e s a n t e c p e I a n c u n u - 1 n( I V 1 0 , 1 ) , c o n f i r m i n d a s t f e l v e r s i u n e a c 5n u d i n T r a n s i l v a n i a . C A c i C r i t o b u l I n c h i pi 1 5 m u r i t f a c e ad e o s e b i r e f a r e T r a n s i l v a n i a , c a r e e t a r a d aT a r a g e t i c A . T a r a t r i b a l i l o r , a d i c a S e r b iI s t r u l , a d i c A D un a t i r g i n e t e c u T a r a d a c i l o r i a p e o n i l o r , cI s t r u l c u r g e p r i n t a r a p e o n i l o r i d a c i l o r , i s ea d i c A T a r a R o m i n e a s c A i D o b r o g e a ( I I S e r b i e i , p e c a r e C r i t o b u l , d u p o b i c e i t u r c e s cb u n i c u l u i s A u L a z d r , f u g e d i n f a t a l u i MI n B a n a t u l d e a z i ( I I1 8 , 1 ) .

    1 I n G r e c i a a n t i c 5 , f i e c a r e d i n o r a s e l e - s t a t mp e l o p o n e z i a c , 1 0 a v e a c a l e n d a r u l s ' a u( v e z i T u c i d i d e , I I , 1 - 2 ) ; s pc r o n o l o g i e s i g u r i m i l i a r i a , l a T u c i d i d e a c e a s t i i i - n e t o d a c r

    f o l o s i t o r , I n v r e m e c e l a C r i t o b u l e o i m i t a l i e g

    2 *

    s d u

    s i

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    19/376

    2 0 I N T R O D U C E R E

    P r i n s t i r i c a a c e s t e a , p r e c u mi p r i n a l t e l e , C r i t o b u l e n u M e d p r e t ,i p e n t r u i s t o r i a r o m i n i l o r . S c r i i n d id i n d o m n i a s u l t a n u l u i M a h o m e d a lI I - l e a , e l n e v o r b e s t e c o n f l i c t e l e a c e s t u i a , c u I a n c u d e H u n e di c u M a t eC o r v i n . F i r e s t e c a , d u p d C r i t o b u l , d i n t o ab i n e , d e s i l a B e l g r a d i n 1 4 5 6 a f o s t i n f rT a r a R o m i n e a s c a i n 1 4 6 2 a t r e b u i t s a s e r

    0 d a t a C r i t o b u l n e d . c h i a r o s t i r e i z o l a tV o i n d s i n c e a p a r a z b o i u l d e c u c e r i r e a C ot i n e u n m a r e s f a t d e r a z b o i s i , c u a c e s t p r i lt e a s c 5 . u n d i s c u r s c a r e , s e i n t e l e g e c a e f i c to c o m p o z i t i e r e t o r

    a i s t o r i c u l u i n o s t r u , c u m u l t e f r a z e i n t r ea c e s t d i s c u r s , M a h o m e d a l I I - l e a , p r e a m a rm u l t e a l t e l e , s p u n e e a ' i - a u f a c u t t r i b u t a r ii p e g e t i i d e d i n c o l o p e r o m i n i i d i n T a r a R o m i n e a s c a .

    I z v o r d e t o a t a i n s e m n d t a t e a p e n t r u i s t os p e c i a l s i a p o p o a r e l o r b a l c a n i c e , c ai p e n t r u i s t o r i a u n i v e r

    i n o a r e c a r e m a s u r ai p e n t r u i s t o r i a r o m i n a , c r e d ea l u i C r i t o b u l f a c e s a v a d a l u m i n a t i p a r u

    1 N . B . T o m a d a k e s , A i n a p & K p t r o p o O A c a 8 - i i l vp . 6 1 - 6 8 , p e n t r u ci a l t e i z v o a r e a m i n t e s c d e a c e s t e d i s cp e c a r e C r i t o b u l ( I 1 4 - 1 5 s i 4 8 - 5 1 ) l e p u n e i n o a r e c a r e m 5 s u r 5 d i s c u r s u r i r e a l e ( d u p 5 . B y z a n t i n

    a i

    f

    s i ,

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    20/376

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    21/376

    S I G L A

    T e x t u s e d i t i o n i s C . M u l l e r ' .A = T e x t u s C o d i c i s C o n s t a n t i n o p o l i t a n i s e c u n d u

    C o d e x S e r a g l i e n s i s 3 K r i t o b u l o s , T o p k a p i Sm e t I s t a n b u l .T e x t u s , s e c u n d u m C . M i i B e n i e d i t i o n e m , ed o r f i o p u b l i c i i u r i s f a c t a e .T e x t u s e d i t i o n i s P h . A . D e t h i e r , e x q u a n o n

    s u n t . M o n u m e n t a H u n g a r i a e H i s t o r i c a XN o t a I l i u m C o n s t a n t i n o p o l i t a n u m c o d i c e m , v

    o b o c u l o s h a b e r e n o n p o t u i . Q u a m o b r e m i n t e xM i i l l e r i c r i t i c o m a g n a c u m d i l i g e n t i a c o n s t i t u t o ti l l u m c o d i c e m s a e c u l o X V I . t r a n s c r i p t u m e s s e o ps u o t e x t u i i n s e r u i t , q u a r u m p l u r i m a s e g o i n a p p

    1 3 =

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    22/376

    D I N D O M N I A L U I M A HA N I I 1 4 5 1 - 1 4 6 7

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    23/376

    S C R I S O A R E A L U I C R I T O B

    C A T R E P R E A M A R E L E I M P A R A T , A R A T I N D S CI C A U Z AP E N T R U C A R E As a u s - o i

    P r e a m a r e l u is i n g u rs t d p i n i t o r , i m p r o a t u l u i i m p 5 v i c t o r i o s u l u i ,b i r u i t o r u l u i ,t r i u m f d t o r u l u i , n e b i r u i t u l uM e h e m e t , c

    l u i D u m n e z e u d o m n u l p a m i n t u l u i s i a l ms l u j i t o r i l o r

    1 . V d z i n d , p r e a m a r e i m p r o a t e , c i ns i c p e m u l t i c d p i t a n ii i m p i l r a t i m a r i , m a g i n d e s c

    1 0 n u n u m a i a i p e r s i l o ri a i a l t o r n e a m u r i , c i s i d e a ii e l e n i l oi i i n t r e c i , s i i n s l a v s i i n i n t e l e p c i u n e si n c i t n i c i n u s e p o t a s e m a n a c i t u s i d e p uc a a c e i ai f a p t e l ei i s p r d v i l e l o r , d e a t u n c ii p i n 6 a c u m a I n c us 5 . s e g d s e a s c d i n i s t o r i i l ei s c r i e r i l e e l e n e , s p r e a f i i n

    1 5 l a u d di s ' a " a i b p a r t e d e o v e s n i c d a m i n t i rd e m a r e , c a r e s t d p i n e s t i a p r o a p e t o t p a mi e s t i v e s t i tf a p t e m a ni s t r d l u c i t e , s - t i r m i n d v i r t u t e a d e m a i t i r z i ui c e l e m a i m a r i .f r u m o a s e d i n f a p t e l e t an i s t e l u c r r t r i a l e u n o r o a m e n i n e i n s e m n ai n e c u n o s c u t i , c e i

    2 0 n u l e a f l e v r e d n i c e d e a f i s e m n a l a t ei d e s c r i s e i n g r e c e s t e ,s c u f u n d e i n n o i a n u l u i t d r i i , i n t i m p c e f

    2 d u pc 5 r t i i a d a u g e li c u p r i n s u l e i i n r e z u m a t B 1 1 6 i n7 t t i i A : us l u j i t o r B 1 1 1 8 c e l e m a i A ; c e l e m a i m u l t e s i B

    1 S c r i s o a r e a n i s - a p a s t r a t i n c l o u d r e d a c t i i ; le d i t i a s a ,i a n u m e r e d a c t i e i m a i s c u r t e , d i n i n s u s i t e xm a i l u n g i , p a s t r a t p e f o i i z o l a t e , s i g l a B .

    m i l i t a r a

    t e l .

    i

    g i

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    24/376

    K P I T O B O T A O T E I I I E T O A I I

    1 1 P 0 E T O N M E R I E T O N A T T O K P A T O P A I I ET O T B I B A I O T K A I T I I N A I T I A N M I A O T E

    A U T o x p i T o p c[ L E y E c r a p , p m : R A E : L . p o c c r a 6 o N M E Z E g T

    n o c c o k y , D - p L c y . 3 e u T , d c - I T T + 1 7 ( ) , x u p E c p y . 7 4 ; c a t 0 -O 3 D - e X 4 t a T L , K5P o u X o g v - l a L ( r r a l c , 8 0 X o ; T c 7 ) v s o l A c o v ' r ea C o v .

    1 . T I o X V . 6 v x c a I . J . s y C c A u w g p y c o v c c i r r o u p y O v OO p / 3 v ,c T . ) p l y i a T s O C U T Ox p l 7 o ) p , x c a T c o X V i i v x c a E l s y l X c o v T c7 C O C X O L L a T p x - 7 y e 6 v T E x c c i . P ox p x 7 o i 5 v T o c , ow i v o v f I s p a c 7 ) v T s x c d . T i T o v D a c o v y sx o c i ` P c o t i . c c [ wT s m a ' E A X - ; l v c o v , & r c i . T T ) 8 6 Z - nc p p o v i l a s c x d a v a p z E c r . x x i .a r p o c T l y c z - , 7 1 a p s T1 0a . ) 8 ' O a o v & F , E i : v o c tx c c i ,T C C E p o c P ( I X X F , c v ,( ) I ' )a t x o c r . o v e ? - 0 1 , L t d v o u ; %& & x e r . ' v c o vg p y c c x a c i . T c p c ' c e L c && x . s i v o u L L X Px o c i . a L o c s o z - T i T o u x p O v o u r c

    T O C k ' E X X - f n n . x o c i : ; t a r o p E o c t ; x c t i .u y y p o c c p c a . c 4 . a s a U x t : c a ) . 0 - c c u i . c) ( a t p r . c 1 ; s i c a t a , o v e a c o x o c 6 a v ,T O C O L . T O V 6 V T C C X Z T 7 I X D C 0 i 5 Tc r x e i 3 O v I - 7 1 c t i p 'A o o x p a c T 0 1 3 v i a x o c i . A o c t u r p o i . c x . a t p . s y c1 5

    L ; T O v e n e t - r o t z p 6 v o v d c t . a c p T u p o v g z s L ya p F . T i v Y - C a r & 1 . 1 . 6 y L c r r o

    T i L v g p y c o v T E 5 v c i 5 v ( 1 ) a n s p T c v a . T r o y c i c o c c v C o v 1 . 1 . v 4 . 7 ) c

    ' 7 ) E u y y p o c c p 7 ; q ` E A X i p t x . i N & L t T O 1 ' . P . ; v v , e a v L 9 . .

    p u e o z g , x c e t . T O L 1 . L E V O ' C X X C I P ) g p y c c , 7 L . X p C Tv T o c x o c i .I < O L T ' 0 6 8 E N I E T C E O L X O T C C T o "o i . g ,

    3 p o s t . f i e P A i o u a d d . x c a r & & vc i i a - r o p o U p . . e v o e % M T ' e n v r o p . i p B I ic r i L vA : 8 6 6 X o gE U - r e X i ) c B 1 1 1 0e c v S p e i o cx a tc p p o v i l c s e i . B 1 1 1 4 cB : & m I I 1 6 p o s t7 0 , c l : c r . = x c t i . B .

    a sc p l p . 1

    a . a = ,

    y o i 7 w

    V I

    r o d .

    s ,

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    25/376

    2 6 S C R I S O A R E A D E D E D I C A T I E1 - 4

    p o t s t a d e l o c a l a t u r e a d e a l e t a l e , s a di n f a t a o a m e n i l o r d i n c a u z a e l i n i l o r c a r et e l e t a l e t r i g , a t i t d e m a r i 0 i n t r u n i m iM a c h e d o n e i a l e c d p i t a n i l o r e i i m p d r a t i l o r

    5 i n g r e c e e t e 0 n i c i s a . n u f i e p a s t r a t e p e nn u s e t r e c e e i s p r e c i n s t e a c e l u i c e l e - a sf r u m o a s a p e n t r u c e i z e l o e i .i t u d o a r , s i n g u r i n t r e i mp u t i n i d e t o t , l a f a p t e a i a d a u g a t e i v o r be i g r i j a d e d o m n i e , i n s u e i f i i n d b u n

    1 0 2 . D e a c e e a a m c r e z u t c a e u n l u c r ui a u a s u p r a - m i a c e a s t a m u n c a , b i z u i n dd e s c r i u i n t r - o i s t o r i e g r e c e a s c a , p e c i t it a l e v i t e j e e t i , c a r e i n t r e c m u l t p e a l e a l

    3 . P o a t e c e i m u l t i d i n i n v a t a t i i a r a1 6 m a i a m a n u n t i t e i l e v o r t r a n s m i t e c e l o

    e t i u m a i b i n e c a u n i i c e a u f o s t f a t a l a ee l i n i l o r , c a r e s e b u c u r a d e c e a m a i m a rc e l e s c r i sa c e i a v o r f i e t i u t e n u m a i d e a r a b i e i p e rl o r . A c e a s t s c r i e r e i n s a v a f i c u n o s c u t a

    2 0 m u r i l o r d i n a p u s , p i n a c h i a r d i n c o l o d el o c u i t o r i l o r d i n I n s u l e l e B r i t a n i c e ; e i ma c e l o r a l e v o r f i s p r e o b e t e a s c a c i n s t i r e ec e e t e e i s t u d i o e i d e s c r i e r i d e a c e s t e a .i c h i a r f a p t u l a c e s t ae i m a i m u l t l a a c e a s t a , c i n d m a g i n d e s c

    2 5 t u r i s i t o r i p e n t r u s c r i e r e a m e a .4 . D u p c e d e c i r a - a m o s t e n i t m u l t ,

    a f l a e t i r i l e c e l e m a i e x a c t e , p e n t r u c a i nc a s a l e p o t e t i a c e s t e a c u t o a t a e x a c t i tc u l e g i n d e t i r i d e l a c e i c e l e e t i a u , e i e

    3 0 a c e a s t a s c r i e r e ; e i i n c e p u t u l i s t o r i s i r i i 1 -t a l e , c i n d , d u p a m u t a r e a d i n v i a l a a t a t ai n E u r o p a .

    3 0 d u p d s c r i e r e a d . p e c a r e a m i m p d r t i t - o I n

    1 H o m e r , I l i a d a , 3 , 1 7 9 ; e u n c i t a t o b i s n u ip o a t e s t i d a c d C r i t o b u l I - a l u a t c h i a r d i n H o m eo a r d I s t o r i a l u i V a s i l e I M a c e d o n e a n u l ( 8 6 7 -V I I - l e a P o r f i r o g e n i t u l ( 9 1 3 - 9 5 9 ) i n T h e o p h a n

    2 C f . L a o n i c C h a l c o c o n d i l , I n r o m i n e s t e de s t e c e l m a i r d s p i n d i t i n l u m e s i e t i u t d e n u m e

    S i

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    26/376

    9 g

    O g

    9 I

    O T

    . G Igs a r S p u o a o a r r t oo 3 l u o u r /9. g yz g es t r v e n u p u o Da u u t i d o e u iO L TI I II Iw o HJ D

    V1 1 1 2 . 1 U U . 11U L I O Up V I R9 7 : 1 1M / .1 3 i Lvo l y t do dz1 1il n o i. 1 0 1 . 7 . 1 . A qv1 ( 1 00 1 0 0l d t i n n e .y1 3 2 1 3vr 1 , o X . 3n o n n 1 3iL J . . 1 : q 1 1 ? :t i .7 0 2 1) 0 . 0. 0 7 1y7 0 9l . 1 1 0 2 1nt .r ) c b9O ,1 . L ?5 1 t . m 9 d )n p x ?1 L L

    v o n o p u ?vt p .Tl u l1 q 3 t b ?V: " I t i t0 3 7 1t O d u t uIe1 . n ?Ii1 1 - t h - x c u a qv 5 t L c b r x l , l l a r 3z1U. q 7 p d a Lu. 1 3 7 p t : 3 3 L

    - 5 9 d i l o o Lo a .

    1 0 90 . 1 A 7 J I D Z I a T I5 1 0 d X ) 1 20 1 ( 0 dL1L C I L T dt i s . 11 31 0 1 9 V ,U . 15 1 0 3 3 , 0 D v d5 k 10 9 t . 1 . 1 0 3 1 ?0 1 9 1 01 0 X( 3 3 2 L n I ko n 3 r b p o k l o uk t b o c U L A n Dk 1G . X d pn o r d l di

    1 1 0 0 11 0 1 1 7 0 6 4 1 0 . 0A c 9 ) 3 0 1 . 3 ?( 9 j i c l o c pA I L ( ?( 1 )p c xL 9 1 0 R 1 3O 103 T 1 9f f =x n i p10 A1 9 11 ( 1 0 ?1 T 1 1 0 X ?1 0 A 3 R 1 3( 0 1 9 0 1? d i d n oio x. f . Ro n 7 ,c n t i . d w a t .. 1 o l d R

    S i o l2 1 9 ) oy .c , t o5 r s 4 n o ue o l z .t h o n o d x o l c , ma d : 4 1 7 1 1n n n 3 o , / ,- 5 k d n o d U n Dt e . r i 3t Ir d r u c h , o r lo x5 7 o v i d xo xo A r t i f i

    - 1 1 o xi 3 / 3o o v o l t .o l n o lo d a td k. z . ?n o v o o r lo xr ip g5 1 o 3 r 2 n o a L oo l m o l o iv .o x. 0 9 0L9( . 0 ( ( 3 1 ( 1 61 0 1 n 7 0 n 3 n k r 1 d 3o z a . c 9 V .c o n 3 3 x 34 11 3o r i m o . c ,o x) 0 3 T h 1

    - o v a )n o z z q1 1, t A l o xi o v ot .o xo n o n on o c o r t . A; e x m o _ 3 d a) p i1 o 1o xA m y t t l a. 9 ? , 21 0 1, X ) XXc A ( 9 / 1 3 . A .C 0 19 X ) 1 41 0 3 61 L 0 31 0o xo v e . . ?A o n o r i

    1 p k v ( a , ' X r , t o0 1 0 1 0 1A Z I 1 C 0 y.D n o v o l . c ?9 n 3 3 x ?t f . . . 1i o io x1 o n 9 r io r i 1 c 3 m A l1 7 o 1 1 o ?n v i m d y .o x1 7 o D d n iT r io n 1 3 x ) 2 3 /o ? y x19 / 7 3 /9 1 3 1 0 3 . 1 .0 . 0 0 0 7 . R0 . 2 . 9 1 / ? 7 1

    q i . t v o c bo n i p c ( a ,o if .o r2 c t o. 5 1 o C d 3l o i3 1 9 x k 9 n o x o x k d r u .o xT P ( M i11 0 1 1 3 7 1 ) 0 1 9 1 1 1 . ?A 1 9 0 0 9 ( n 1 0 6 0 3 1 .) 0 1 1 r . f .0 3 1 - 11 q ?1 o 1o xz m a i r 1D n o r t o o d A i o n po < 3 3 1 1 - q d

    - 1 d x f9 D d 3 1 1o xl .0 - 4 0 / 3 y ,O T ) 1 . A . O V ( ?c 0 10 1 ( y1 1 .1 0 XC b 7 A .3 T I( 0 9 L ,- n o n n o p o t h o u .t c b o d l A n D

    ( L x i n t v m9 3 0o ?5 o 0 3 . A . 3 i 1o x0 9 k 1 ( 1 111 7 0 XX / 9 9 0t h1 Ro v ac 9 LM y y o u .5 1 3 1 , o d i . c .o xx )3 1 . 9 1 d / o) o pv . .o xr o s . . : 9 o ? R l o n l oO A O L Lo o l n 9 c b o u9 1m o o D

    - - ( p c ) c ) r . c ,a c i a .o m A i ot . o. 11 0 1 X X I RC0 7 1 1 919 x U D O d 2 L711 v(

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    27/376

    2 8 S C R I S O A R E A D E D E D I C A T I E5 - 6

    5 . E a c u p r i n d e r a z b o i u l c u b i z a n t i n ii c u c e r i r e a C o n s t a nI n t i m p l a r i l e i n l e g a t u r a c u o r a s u l E n o si n d e o s ec u t r i b a l i i ( s i r b i i ) , c u m s - a u d e s f a s u r a t ,i t o a t a i n f r i n g e r e ai r o b i r e a a c ec u p r i n d e i n c a i n t l i a s i a d o u a e x p e d i t i e

    5 1 - a s u b j u g a t i n t r e g s i c u m a c u c e r i t o r a s e l ea l t e l e c u r a z b o i , f i i n d f o a r t e i n t a r i t ei i n s e m n a t e , m a g i n dS p a r t a , l a T e g e a s i l a P a t r a s d i n A h a i an i c e s i t o t P e l o p o n e z u l 1 - a M c u t t r i b u t a ra s u p r a I l i r i e i ( A l b a n i e i ) s i p u s t i i r e a e ii p r a d a c e a f o a r t e mP e l i n g a a c e a s t a m a i c u p r i n d ei i n t i m p l a r i l e i n l e g a t u ri T r ap e z u n t , o r a s e m a ni b o g a t e s ir e s e d i n t e i m p a r a t e s t i fs i c u m c i s t i g a t p e a c e s t e a p r i n b u n d i n t e l e g e r ei t o a t a t a r a d i n j u r um a i c u p r i n d e I n c a c l a d i r i l ed i n C o n s t a n t i n o p o l s t r a ls i s o m p t ud e t e m p l e s i p a l a t e i m p a r a t e s t i s i h a l e

    1 5 c u m a u f o s t f a c u t e , s i I n c a d i s c u r s u r i l e t u l u i , u n r a s t i m p d e 1 7 a n i 2 .

    6 . A s a d a r s c r i e r e a o s u p u n i m p a r a t ei i n t e l e p c i ua f i c e r c e t a t a s i j u d e c a t a ;i d a c d v a f i g a s i t a c a e u n l ui p o t r i vc u a d e v a r u li p e m a s u r a f a p t e l o r t a l e , s i a r p u t

    2 0 t e a s c a , m u l t u m i r e v o i a d u c e l u i D u m n e zu n m a t e r i a l c a a c e s t a d e f a p t e d i n c e l e

    4 - 5 c u m b a s u b j u g a t i n t r e g1 8 c e r c e t a t ii j u d e c a t 5 A : c u m a l oo r a s e l e s i c e t t i l e d i n t r - I n s u l s i a l o s t f i i c u t t r i

    t u r d c u S i n o p e i T r a p e z u n t , o r a s e i n s e m n a t e d i nc e l e r e n u m i t e ,s i c u m e l es u p u s p r i n b u n 5 i n t e l e g e r es i t o a t 5 t a r a a c e s t o r a a v e n i t s u bC u p r i n d e a p o ir S z v r a t i r e a l u i D r a c u l e a \ l a d T e p e s ) sT a r a R o m i n e a s c 5 ) s i e x p e d i t i i l e i m p a r a t u l u i i n i r o b i r e a l o ri c u ma f o s t p u s d e i m p a r a t d o r n n p e s t e a c e s t i a R a dc u c e r i r e a M i t i l i n e i s i a i n t r e g L e s b o s u l u i , u n a d i n L i i s i f o a r t e c u n o s c u t 5 p e n t r u f a i m a , m A r i mi b o g a t i a e i . M aI n c a e x p e d i t i a i n t i i a s i a d o u a i n c o n t r a d a l ms i p e o n i( u n g u r i l o r ) s i c u m a f o s t i n f r i n t 5 s i s u p u s d t os i c e t 5 t i , p u t i n l i p s i n d 0 1 1 5 l a t r e i s u t e , s i d o mi n C S i n t i i a s i a d o u a e x p e d i t i e i n c o n t r a i l i r i l o r A d r i a t i c 5 )i i n f r i n g e r e a l o r ; s i r i l z b o i u l d e c i n c i ai n t l i a s i a I n f r i n g e r e a a c e s t o r a d e c 5 t r e s a t r a p i ( g u v e r n ai c u m i i n p a r a t u l a da c e s t o r a . P e l i n g S a c e s t e a m a i c u p r i n d e s i c l ad i nC o n s t a n t i n ot e m p l e s i s a n t i e r e p e n t r u c o r a b i i s i d e p a l a t e , b ai b a i i i n t i i r i t u ra p o i i n f i i n t A r i d e o r a s es i c e l a t i f o a r t e d e f o l o s s i d e t r e b ut u l u i s i a C h e r s o n e s u l u i . s iB o s f o r u l u i , s i m u l t e a l t e l e d e ai d i s c u r s ud i n c e l e m a i i n s e m n a t e a l e i m p a r a t u l u i . S , l ir a s t i m p u l i n c a r e a c e s td e 1 7 a n i . T o a t e a c e s t e a d e s c r i i n d u - l e s i i s t o r i sr a t e s t i i t a l el u d r i - a m i n t ei I n t e l e p c i u n i s p r e a f i c e r c e t a t di j u d e c a t i l . 1 3 .

    1 E r a u d o u t i : F o c e a v e c h e s i n o w t2 E x a c t 1 6 a n i s i 6 l u n i , a d i c 5 d i n f e b r u a r i ea u g u s t 1 4 6 7 .

    c c is i

    I n v o i a lc i

    1 0

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    28/376

    9 1

    O T

    9

    " I l li - 1 9 rd r z c .a; 2 2 . 9 7 2, c l z . z cI. 1 1 ) 2 1 11 7a) d ( O 3i Xv1V , ) 3 A/ s o da l1 0 3 AIwm p u n o a s

    5 9 t h ci d p o sj d n s( ? ( 3 2 1I2 T 1 9 D t i . 0 l d x, ,9 , 3 7 - 1 9 D 5 . 0 . . T h x 0 Ro 7 6 o Do xi c i i n o z . s m ?o . o. X 1 y 1 9 3 J. 11 ( 1 9 1o a n i p6 3 x . F N2 6 ) 15 o n 3 r i z e . a . l z d 7z x1 . 1 7 9 u iie p . A .

    - z t q )o n 3 7 - 1 7 , 4 : o d , U . qt . go L c o o lx n1 9 19 c l 2 L1 . 1 L 3U . 1 31 3 A 3 L 30 1 0 7 0 11 0?5 0 0 U . , ( 1 t1 n o n 9 d x5 ( ) 3 , ( 1 1 ) 7 4/ 0 1m p o 2 n o l t s )n z a . c .0 1 .5 7 3 1 c 1 0 ) J . / . 7 i t qM X1 Lxm l n z l o l. ) , k . 3 y 99 02 ( 3 3 1 3o x ` 9 9 ( 3 9 1 : 9 9 a

    l O I1 . 9 7 - 4 ; 4 9 ao 9 l , . . n r 4 1 2 - x

    o xo l n 9 a L 9 D . x x a - ,

    0 10 11 X XC 9 1' A V 3 1 7 ) X . A . 7 0 A 1 0

    7 0 Xm o r i p k d Y .n z a tm a . z r 1 9 1 ) ( 0 1 LX Xn v i d n o d 61 2 1 ) 1 ? . x . i o n qo xz .5 9 o r l i a 1 3 1? . 2o xm , x 3 l n o xo x

    A C 9 01 97 3 xM 7 d 0. ). . 7 0M CA C D 1 3 `(1 9 7 4C O 3 C 3 (03 6V /. .1p3 A3 (9 . 1 1. 1?z d u r i z x15 F1 1 00Y . : 1 05 . 1 9 1 9 9 1y c h e5 ( , 1 3 , ( 1 1 ) Xr a n o d c b9 1 f t 0 119 3 ( 3 0 1 9 3g )Z X` M 0 1 0 0 d 1 . 7 0 9V 1 1r i g : b o a L/ 9 G . M 0 2 1

    - 0 ) ( 3 1 J?A X 1 1 U ,7 0 d 3 1 0 3 RX Y .0 1 ( 1 0 1U . 1X XV . / 1 3 A R ,A 0 1 1 3 X 0 1 CI - 1 3 7 0 1 h =10 1e 4 d o d l- 9 7 0 1 X X .0 3 1 ( . 1 0 1( 1 ( 1 s .Xb s . x c p E J : qo o d 3 . 1 . 9 3 2o xA L c n d i lu x o xh 7 n o f3c 1 O 1c 1 a 7 d n y x i ,3

    ( 4 19 t h lp l i . 0 6 L A ?3 n 9 r 1 3 . 1 , - ;O l f , t 0 10X X7 0 1 9 0 X X 1 d 1l 3 Rn o 4 0c : 1 9 o d t i )o xr o p ?3 1_t r r i D I ( 0 1 :t / . ( 1 ) X 6 1 / 3 3 1 . 7 0 XX XP X 1 9 0 1. ;D X 1 LL 0 c p c 1 1 3 % . 3c f ,Xr . . . . y o F J D ?z d , 3 1 4 1 3 2o xk i c o d . u .

    5 z n o i x l io x9 9 d 1 D 9 ao x7 o 1 z - r i c 7 J y?1 3. 6 1 . , 9 9 ) ( 2 t .c x1 D ) D cX1 3 0 3 ) 1 , 3 7 1, 7 0 XI t op . t ?c 9 7 - 1 y 3 c 9 r aA z =M 0 1 9 7 3 1 1 0 A 0) 1t g 5 v n i) o l c o d l c) . .1 3 3 11 0 9 U . A' , / . . 0 7 p 1 1 .o m x o , E )- D ? \ T0 1 1 1 A T1U . 10 0 1 : 1 ) , ( 3 R X0 1x c i o x z d yo l n . : o z x z a L 7 ?5 m ? x l 1 z o d0 1d z i L0 2 z a ,

    9c 9 1 9 0 1o l d r , t x1 9 7 1 x xc f )n o x b Dz 3 2 ) ( 9 0 2o x' , i , . d p o d a _o z a l o xo xc 9 ? , 0 9 7 4o lt f . x o d 9 ? n o u n tr . /. 1 .3l . /. 1, 7 0- 47 0 1 9 3 1 . 9 0 3 qm a a jo xr t o x z d y9 7 0 1 9 7 G A 7 0 1 : 3A t / . 14 7 111 31 3 \ ( 1 9 7 . 11 .

    3 A 0 A . 3 1 .0 0 - 4 1 X X1 X X ]r 3 V i A0 1 f l 0 10 9 7 0 1 CX X` i O 3 , l o y o r i om 1 9 ) 2n m 9 D . d r i 7 2 d z az x0 1- 9 7 0 7 - 1 0 A 0V 3 1X X5 7 0 n 7 0a k o1 3 X 0 . 1 Lz i . . n n o . ` 2 2 a L z d j ,z x. a . r . c p t v v r ;1 X X0 11 3 D 0 d i s .5 L y 3 1 0 1 L 9

    n o c 3 9 6. 1 . 0 ? l z xxY ,1 3 ) ( 0 1 1 .. 1 r , 1 7 01 )o xD Z I LL O T d 1 3 - 1 3C ?v0 A 3 7 1 0 9 k 0- D X 7 1 1 X 01n D r I c .) . . r . A . G . 2 / 9. x ?IV - q u o x . c o ( f )a yc n x , m )lO( 9 . 2 .

    n o ) i. D o i D 3 d ) ?in o X D T c h o a Lk l c o m o in 3 N c u o - k d3 O Do x3 1 11n 3 - r l o . o k l O y O t1M d 7 07 .(7 6 r /. . 1 13 2. 0(O d ni ti t 1 )(1 9 1 0da1n o v e r r b ? t h ?o o A . c )

    M 9 9(9 1 ., 1 0Xn o t y n o r c j i l qo l z o k N o p1l(. 01 4 : 1 7 03 T JL0S d f ;3%01 XM A 3 11n ? - 1 - 1F .. n o n 3 T i o s o k o p ) o r lo ) f o l ox xo p o z 1 9 1 1 L 31 09az - o cL o zr jLf 1 /9 01(01 /1 - 1 3 1 19

    . 7 o x ? R

    S o c h i .f l i t ?lo o ' z y a1o n o R. . . 7 o d o 1 ) 2 d x o 1 c mv ) l .( 9 ? ) 0 ( 1 0 1 L 95 w 3 d o l k - r I k Ro x2o x) o z . m o n . t .o Z ) c d a t . ?c ?t e R 3o o l d 3c o 1v ( 3 91on c r y l d

    - n o d o 5o xn r o d o L po xc o r . v i n o r jt r r ,l (23 e 11 2 , y 3 I n t o i co x1) , , o d i v r i l o N (3 )(9 1 1n ?7 o r l o o x l od 1 L1 ) o p c , o r 3 1 2 7 . 3m I c , 0 0m o d r i o X- o 3O s . 1O D : 01 1 .o r i o

    5 1 )1 (09 11 /09 b ;. 1 9 3 d /O 1 L02XX'5 )09 5 1 07 1 3 V 9 )0dC Y5 )01 1 0t 1 C 2cl 31 07 ,1z v o A . 3 7 11 3 y 9 l f .

    ' ) o l n n o - 3 3 . n o do xk i v p m a0l 1 0%17 11 01 1 , 1 01: ?5 0d 2L1 9 3 3 , (I L. 4 .1 0s : n o y 35 X?3 1 (S (k 1 9 r 1L o N t . / . . eo xk y c q j s o 3k i t p d a tv 3 c 3 n y y j ,k i?1. ay 3 1 01 L cl

    A o d o d >o a c o o l lL 1o D ) 0 1 L29 a1 9 3 1 7 7 X, Z X')01 1 01 9 1 1 1 1 (1 6 3)0X9 1 3 1 (I LV ad (pc3 d )p o xS z p o X y ,k i) o d 1 1o xn - L 3 1 ? j ,o xk l c h p a . t .o xi l k t h0M d 9 M. 1 0n)0

    (1 0/9 ), (O X)09 (, 01/7 1 )1 (0d (l X6 7 - 1 3 N (0: 1 1, 7 0x2) F ,i 0 3 1 ( p c y r 1 ?7 7 - 17 ? 1 ,o l m i A p d 1 3 X 3

    5 1 3 y 9 2 . 1 .l f l 7 I) ? 1Z D X 213 . A . 7 0)1 . 2/102(1 9 7 D d01t l . y 0(j 3Z d 7 1 (1 3 eA al T d 1 L0. 0aM 1 9 1 L O y 3 1 1?3k11 3f o o p y n oo xk c h o f h p r z t o o xk y ok i

    p o xk o Z ) , , o d i t ?r oo r c o o r c - i l d im i. . 2s ) o x .c o ? x 0 0 0c 9 1o xo n wk i1'A 1 9 (9 )02(03 )(9 =a1r +11 0XC )O T I C 9 , 1 4o lO T 1 3 )(01 L11 9 121 3 7 , 7 1 c / 3 1 i

    6 gr H r l - I II K O H I T I VT I N I V O C E- 9S T U D S

    y 3 1 .m I n z a z .

    1 7 : ) 7 (

    n k a . C p C h L

    3 . .

    A L - 1 .

    t L0 )

    x 1 d 9 O c k bq

    M T H kk v )c h i

    5 1 0 1

    3 1

    p o x

    p o xx e m a t i t o 1p o t? - 1 .

    m iU n i 1 0 1 1 }1 D

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    29/376

    3 0 S C R I S O A R E A D E D E D I C A T I E6 - 7

    s c r i e r e a m e a ; i t o t o d a t a I n c u r a j a t f i i n d ,u r m a t o a r e 0 c u b u c u r i e v o i p a 0 l a d e s c r

    n u m a i s a - m i a d u n i n f o r m a t i i m u l t e d i nn e c u n o s c u t e , d i n c a r e c a u z a r n - a m i 5 7 . I a r d a c a s c r i e r e a m e a 1 0 v a ' A r e a f

    0 n u v a a j u n g e l a m a r e t i a a c e s t o r a , c e ec a r t u l i a s e v a f i a f l a t n e t r e b n i c a , a t u n c id e p a r t a r e s i h o t a r i n d u - m a p e n t r u t a c ec a r e s l u t c u m u l t m a i d e s t o i n i c i c a m i n

    2 d u p c i f a p t e a d a u g d p e c a r e c u a j u t o r u l l u i4 d i n c a r es c r i e r e A : o m i t e B .

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    30/376

    S C R I S . 6 - 7C R I T O B U L : D O M N I A L U I M A H O M E D A L3 1

    r c p c ' c e c o v c i r c i . 8 E c E c v T c 7 . ) v 4 H . t e T e p c o v A O y c o v , x c c. a p . c c a c c f l i S o v r e g T c p O g O Xe c y c 7 3 v c c C a c o 8 u c r 6 p . e 0 o c x c d v e T e c x c e p F c c r c p O g T1 . L e v o tp . 6 v 0 v x o e t . i r o A A c kc s c p a p o c e c v o c y x c c i t o v x c d O c y v o o u8 0x a i k g . 3 e i i p o r v2 c r i v E u y y p c c c p i l v e c v 7 I p T i l a c v .

    7 . E l .y o n z a t v O t 4 , v i T e p o L A 6 y o r . T c o X X 6 7 ) ' C Z - 6 V T e p o c x c d . T c p O g T O p l y s . O o g T o i r r c o ve c x v o i l . . t e v o t , 8 r a m ( T c c c O z t v cT O T e 1 3 4 3 A f . o v ( . 1 ) g C c x p e - C o v d c r c o 3 o x y . c c o t r i T V A X O C T/ a d o c k O g n o " ( S c . , O ex u v . h c r o c g x e d a c c o r c i l vO c c s 7 c c c a C c l i e v o g , i T k p o c g n o c p o c z c o p i r ci z T o p i c c g ,r c o A X ( . 7 . )T a T o c o c i 5 T o cP e k r i o c r t .

    2 p o s t x o k o o i . t . 6 , a d 6 , 1 M A I . 3 v : a a m T r m r p g e t o& 6 . v ) I p T i l a c c p . e v o i n B i l 9 P E A T k o a t . A B : P e A T E o a L v m .

    T c 7 P . ,

    E E

    c U x

    - r i j g& c i 5

    8 E , '

    S i q i 5 T 3 T &

    &

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    31/376

    C A R T E A I N T I I D I N L U C R A R E A I S T O R I C A

    A C E A S T A C U P R I N D E I N C E P U T U L D O M NI I O M E D C U M A L U A T D O M N I A ,I F A P T E L EI I S P R A V I L E L U IU N E I C E T A T I N O U A L A T A R M U L B O S F OS I R A Z B O I U L I N

    5 C O N S T A N T I N O P O L U L U I S I C U C E R I R E A A

    1 , 1 . C r i t o b u li n s u l a r u l ,c o n d u c a t o r i n t r eI m b r i o t iP r e f a l a s c r i s a c e a s t a s c r i e r e , c r e z i n dd e m a r i s i d e m i n u n a t e , i n t i m p l a t e i n t i m pc i d e s c r i i n d u - l e s l e t r a n s m i t g e n e r a t i i l

    1 0 n i c e d e i s t o r i s i ti i n t r u n i m i c m a i p r e j o s d e c e l e dd i n t r e o a m e n i , a c o p e r i t e f i i n d d e v r e m e ,i n i c i u r m a s i i d e mp o a t a r a m i n e a p a g u b i l l d e l u c r u r i f o a rs i o i n v a i a t u r a c a a c e a s t a , p e d e a l t p ap e n t r u t i m p u l d e m a i t i r z i u d e p e u r m a a

    1 5 f a p t e l o r u n m o n u m e n t p r e a f r u m o s d e b2 . D a r a m c r e z u t c t r e b u i a s a s c r i u n

    s i d i n u r m a t o a r e a c a u z r t : F a p t e l e c e l e v ei f o a r tm a r i , o a m e n i i l e a c c e p t d o a r e c u m g r e u s i c u m a r f i i m b a t r i n i t e d e v r e m ei g r e u d e c r e z u t ;s a u f i i n d p r e

    2 0 o b i s n u i t e i n a m i n t i r e a f i e c a r u i a , n u s i n tt o t c e e p r e a m u l ti s a t u r a r e a a d u c e d e z g u s t . E vf i i n d n o i s i a c t u a l e , l e a c c e p t i u s o r , c a f i ii t e l e a g a p r i nt a t e a l o r s i - t i m a i s t o r ei a d m i r a t i a ;i c u a t i t m a i m u l t , c u r e s a n t e i n t r - a d e v a r s i d e c r e z u t p r i n f a p t us l u t l a m u r i t ei c u n o s c u t

    9 5 o a m e n i i d e c e l e m a i m u l t e o r i s e b u c u r ds a s e t i n a d e a c e s t e a .

    3 . D e a c e e a ,i p e n t r u a l t e p r i c i n i c a a c e s t e aa c e a s t d s c r i e r e e s t e d e n e a p a r a t a t r e b u i ni m i n u n a t e

    a

    s i

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    32/376

    K P I T O B O T A O TE T I T P A C I H E I / T O P I Q N I I P O

    H E P I E X E I H A E A P X H N T H E B A E I A E I A E MT O P O E K A I H A P O L O N E I E A T T H N , E P r A K AT E T O T E N B O E H O P P N E O T O P O T P I O T , H O AE T A N T I N O T6

    H O A E D E K A I A A O E I N T A T T H E X P O N O

    1 , 1 . K p E . T 6 P o u A o 4v l a t . d y r i ] ; , T A r c p 6 . ) - r a' I g i p t t o - r i L v , r vu y y p a p i p

    T i p o 3 e E u v 6 y p o 4 e , 8 c . x s u c c ) c r a ;T c p a - r o c o U r c o t i . s y l A c c x x 0 - x uy e y o v e r r a p . e l v o a A v i l x o u c c r a , & A A A u y y p o c v o ; T c[ L i y r e g p y o c y e v v I Z A T e x x d . g t a c p - h y l r a x x i . T c 7 . p . s1 0

    x p O w p x c a u c p a i v r a 1A v e p c k c c o v d c p x y c c r e . s i l ,d j ro y e y o v O r e ; g ; t I c s r E .T O :[ . . 1 1 1 L aT C C't i [ J. l . C O O Z Z E N ), T o t c r r l ;A t . / . . o L k a a v r e ; [ a r o p r . a ; - r e x x. i i , x 0 h a e c o c , x o d8 6 7 c p l a v r e ; g z c o c r i .T L [ L W I V . E Z C A )x I A X t c r r o v e i cT O V I T Z L T C Cp O v o v T . 7 ) ; a c p c - o v oc ' x v 3 p e i a ; x o d & p e t - 7 N i x T i j o - 3 z T . 7 1 ;1 . ) y y p c z c p 5 i ; x c dT i L v g p y t o v d o r o a z

    2 . ' E 8 6 x e t . 3 6 [ L o t x c d 8 r 3 c T 6 3 e o i l l x t c r r a a v a y x c d a e t v a t - 1 ) 3 zj v 3 vu y y p o c c p i y1 5T e c ( ) I v y a p 7 c a A c a &T E : w e py co v ,I T p . s c r o r a . r o s O v T O C x o d p l y t a rg c r r t x o d i ; r i x o i p g p Z E T C C L1 . 1 . 6 r 4 ,T c 7 ) z p 6 v c p ( L c u r e p y r ) p i a x o v r ai j ' r e p y e T c o A X C p T i j ; p . v - h t . t . 1 ;u v E . - O t c r t i . ( 7 , 3 x a t X a r a c p p o T o u . l r F6 ; x O p o vx 6 p o g 3 6 c i l 3 f , a v p I p v - c c i 3 1 v i 5 v x c a v c( ) c r i c ' o p t . p . a e U 7 r a p c 3 e x T e c T e L t . x a i . x x - r i z e rn p o c r e x - 7 )[ f a X X o v O a u [ L e2 0

    x a t T o c r a m ) p . F 0 a o v O c y c p x o d p . . 5 0 0 , - ) vx p p v rj x c d ni ar t v g X01 )T O L1 - (7 ) 6 C q dx o c iy v c o p : l i c p , x o a p O v r c o v T e T c 7 . ) v A v 9 p : f o T r c o v4 . ) ; T AM O W T O T . ;x a m a -T 6 p o t . c T c . 7 . ) v g p y c o v x a i . T o & r o t . ; p . . 5 0 a o v i O z . . . . A 6 v - r cg r r e c r O a t . .

    3 . A t a . T a i . 5 - r a 6x c d t r e p a T O L O O T O C A v a y x a E a [ L o t xy p a c p 4 3 . g p y a T E y a p( L s y & A c x d 0 - a u l i a a r & i v T o i . ; v 5 v xT A 3 F . g r c p 1 x 0 72 5

    6 T p t a a d d i t i n m a r g . A I I 2 1 T o a o 6 r y v . E I X A o vO c r y m : T o a o 5 T oO c r o A ( I2 4 c r u y y p a p h A :u y y p a c p i i m .

    3 c . 3 4 8

    E O N

    6 x 6 i x

    p

    T t i . 1

    O t T a r i T a

    r i p

    a " ? x x l

    , O O , A o , . .

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    33/376

    3 4 P 1 I E F A T A 1 1 , 1 2 , 4

    f r i c u t s i a c e s t e a d i n t i m p u r i l e d e a c u m , ci I n a n t i c h i t a t e l a eb a r i s i l a r o m a n i I n c a ;i f a c m a r e a r a t a r e d e b a r b a

    p r e a;

    i s - a p u s c o p a l c e l e i m a i m a r i s i ms t i m , a r o m e i l o r 1 ,i n t r - o l u p t a n u d e l u n g a d u ri a f o s t a c e ao p o r n i r e m a r e I n t r u t o a t ei o s c h i m b a r e a u n e i s t a r i

    m a r e i n s e m n d t a t e .4 . i l e d e s c r i u t o a t e , c u m s - a u i n t i m p l a

    c u f a p t e l ei f a p t e l e n e d e s l i p i n d u - l e d e l o c d e ti o r d i n e a cs i l a p e r s o a n ei l a i m p r e j u r a r i , p a s t r i n d - o c u m s ei a d e v a r u l p u

    1 0 m a i p r e s u s d e t o a t e .

    2 , 1 . . E v e n i m e n t e l e d i n a i n t e a n oS u b i e c t u l s c r i e r i it i m p u r i l e d e m a id e f u l l d e m u l t , d e a c e s t n e a m ,n a t e d e v i t e j i e c i t e l e - a u s A v i r s

    ( s u l t a n i i ) , c o b o r i t o r i d i n e i i n t r - u n s i r n e i n t1 5 a u p u r t a t ,i b i r u i n t e l e c e l e - a u c i s t i g a t , p r i n c a r e

    r a t p u t i n c i t e p u t i n m a r e a I m p a r a t i e a r o ms i a u a d ui n a s a s t a r e , p i n g . c e a u c u c e r i t - o I n t r e a

    u n e l e c a a c e s t e a a u f o s t s p u s e d e m u l t i ii d e o c a m d ae s t e i n t e n t i a n o a s t r A s a t r a t a m d e s p r e a c ei n i c i n u e s t e s u b i2 0 d e f a t a , c i d e s p r e a c e a s t a , d a c a v a d a D u

    a l c a t u i n d o l u c r a r e a n u m e , i n c a r e v on o l o g i c ai d e s p r e f a p t ei d e s p r e c e i c e l e - a u s a v i r s i

    2 . C g c i , d a c a m u l t i a u v o r b i t d e s p r e a cs i i n o r d i n e c r o n o l o g i c A , p r e c u m t r e b u i

    2 5 d u p d p a r e r e a l o r s u b i e c t i v A , f i e d u p c us a u d u p a c u m a v e a u c u n o s t i n t a d e e v e ns a d e s c r i e i n m o d e x a c t , n - a u p r e a a v u t g r i j a .

    3 . P r i n u r m a r e , n u a c e s t e a v o r f i s u b in u m a i d e s c r i e r e ai p o v e s t i r e a , p e n t r u g e n e r a t i i l e v

    3 0 i m p a r a t d e a c u m M e h e m e t , c a r e s i n t c ed i n t i m p u r i l e d e m a i i n a i n t e , s p r e a l e p ui n a z ui n t , p r e a f r u m o a s a p e n t r u c e i c e t i n d s pi d a u d o v a d g . db a r b a t e s c .

    4 . C a c i a c e s t a a i n t r e c u t p e i m p a r a t i i3 5 a l t o r n e a m u r i , c ii p e c e i d i n n e a m u l s a u , s i I n v i ri b a r b a t i e s i

    1 A d i c a ' b i z a n t i n i i c a r e I i c o n s i d e r a u I m p 6 r 52 C f . c u L a o n i c C h a l c o c o n d i l , i n r o r n i n e s t e d e

    c u f n c e t u l s - a p e a b u s i t , r u i n a t d e t u r d .

    s t r a l u c i t i

    c a r t i ,

  • 8/14/2019 Critobul Din Imbros, Din Domnia Lui Mahomed Al II-Lea

    34/376

    9 3

    0 3

    9 1

    O T

    9

    r

    . 9Ls a p c p u 0 0 0 ' e uo o w o w iJ 3

    M ID T ( )V "1 0V I O X 9 0f T )n o x 9 0gl n u v wo a sr D 3 0 MV^3 0 7 ^q7ip u nv p u n a a su v 2 u?p vo dJ . . . o p/ 2 1 D1Iip 1f l0 ] . D M X 7 0 M X/ 2 / Dl d s . t . l y ?2 1 e wth y y o a. ?u p

    p o xr I A L t _ ? o d a . . oo xA s o p c 3 R A / oo xl . . 1 3 c h pi s o x1 3 1 4 1 D ) o db m c m, - n o n ? . 4 .?9 o 1p o xac o pn o l pd L9 0 1c o v oo a ,o n o r i0o 1 2 oh E ao l n o p o i ,

    ) 2 1 . c - p o3 1 A 7 , 0 o d u9 n o n p o t h o u , r ;A s o p c J 2 A ft a n r 1 )s o x1 o A F I n o d p o1 o 1O . L . C Y l y y ) p t0 7 - 1 9 7 0 2 9 0 2 1 90 X1s p r i k r i r r i

    ` A 3 r i u l l o d l o a tv - r i t ;0 3 1 - 11 o / i 3 s 4 1 k t h fo xa ,i d s s o d d l l q) 3 2 1s o l A o l . c . p y s o i 7 o xc o z . c o o9 d 2 Li o iI , . y 0 c j c 3 3 2 / . 9s o 3 7 1 3 2 k - r io 1 , A 9T . I . D 1 1 ? - 1 1C 0 3 1 9 T 1 3 X 3 I A Tc o r c i . o z d

    n 0 v p 1 3 T 1n nL 0 1c o 3 . c . 9c o pA n ny r i r ; .0 A . 9 (n i c t o ld 3 a LJ on o x 9 0A o . k m, o 3 3 d I d s o o

    S k in 0 X 1 37 0 d 3 3 7 . 1 .C O . n p r i . b o d uc o ik it. r i r p r a i1 s . io t m o d . r i q1r e . ,k - t i c r , m /k iA n o x o 21u . . ) o x4 .1 0 1 9 s os v k a L ?s , . ?` o l . A 3 0 ? A qs o y :A t f . 13 2 , 30 . )7 0 X1S c o v o xc l ot oc o ?A i D s o x f p d 1 3c o l 9 o 11 d 3 u .o x y o m .c y .a

    r 1 9 x ,Q , A p i o . k . d . 2 3 3 2 . 1 ?c o v o x19 1O - 1 7 7 / 1 ) 6 7 7 ( 3 1 L19 1l0 d 1 X X3 /0 15 3 1 A 7 o o k n r i n qc o d l d x - pe o o p i l o r l d l o o d a t .o n 3 7 - 1 ) ? D k a z I nz y J R 1' A v r i o s p l A c t

    5 . 1 o r c E 3 l E 3l 0 y i 9?5 0 1 A 9 2 1 2o n ,A o d 3 1 D 9? 7 10 i n w ie p ?5 ( 4 6 7 o d . A . A . r qI AL y nS k D r , t o d r u .- , 1 c )' D m n 3 , 1w y l r a t o ld 32 L o x . 0t oA y d r a i .1. - qv r r I G I .o x` m o r I G .

    o d a l .o 1 k d 2 , 3a7 0 y ) ( 0 2 Lo l c o o l o l5 ( 7 / 3 x 3 . 1 .o y i z o - r o x, 7 0 X0 9 7 0 2 L1 A 7 0 9 ( 7 d 7 3 X 3S c 9 3n 0 , l o o . k l e . 1 ) o x2 9 1?V O X17 2 9 C 0 1 9 3 2 L 7 0 2 . ?n c i d x v r i. . x xo 1 n o 1 o c 3 a Lo n 9 d X( m 1D , . . X C h pk 1 ( 7 0 ) . 3 7 1r ) 3 7 0 T I M , L9 . 1 .A [ f . 121 2A O ( r e q 3 1 . C ?1 9x m i no xr o o D k r k i z

    S o oS c - C o r i T o a l .o x) , , o 1 D x


Recommended