+ All Categories
Home > Documents > ragbi – TamaSi da istoria

ragbi – TamaSi da istoria

Date post: 02-Jan-2017
Category:
Upload: dodung
View: 252 times
Download: 6 times
Share this document with a friend
15
Transcript
Page 1: ragbi – TamaSi da istoria
Page 2: ragbi – TamaSi da istoria

bavSvobaSi vxatavdi, dedam Cemi naxatebi erT mxatvars wauRo, iman – atareT xat-

vaze, bavSvs kargi Tvali aqvso. ra Tqma unda, es ambavi mamas movuyevi (mama Zveli

regbistia). ki, Svilo, – miTxra, Tavze xeli gadamisva da meore dRes ukve stadionze

davdevdi ucnaur burTs. ase movxvdi regbize...

da mere? mere gaqra yvelaferi da darCa marto ucnauri, nesviviT ovaluri bur-

Ti, stadioni, gundelebi, TamaSi, uamravi sasacilo istoria da bevri Zalian magari

mogoneba!

ar gtkivaT, erTmaneTs Tavze rom axtebiT? – xSirad mekiTxebodnen da dRemde

gvekiTxebian ragbistebs. swored am dros vxdebiT xolme yvelaze sasaciloebi:

Tavaweulebi, amayi saxiT, odnav daboxebuli xmiT rom vpasuxobT: ara, ar gvtkiva!

da marTalia, Tavs viwonebT, magram simarTlesac vambobT imitom, rom regbiSi (Tu

ratom veZaxi zogan ragbis da zogan regbis, amas qvemoT vityvi) da saerTod sportSi

eg `ar stkivaT~, ufro sworad – `egre ar stkivaT~, radgan Tavze daxtomis tkivils

wagebuli TamaSis tkivili jabnis, roca xvdebi, rom SegeZlo, magram raRaca bolom-

de ar gaakeTe, bolomde ar daixarje da mogeba, rogorc mdinareSi xeldavlebuli

Tevzi, ise gagisrialda TiTebidan. bolo TamaSze Cemi bavSvobis Zmakacs, bairamas,

romelTan erTadac aRar maxsovs ramdenjer miTamaSia, fexi motyda, iwva egre min-

dor ze, koWi wvivze edo, adgilSecvlili Zvlebi kanqveS kamaTeliviT areoda, mag-

ram rodesac aswies da saswrafo manqanisken waiyvanes, biWebs dagviZaxa: aba, Tqven

iciT, es TamaSi unda moigoTo.

ragbi – TamaSi da istorialado kilasonia

sporti

112

Page 3: ragbi – TamaSi da istoria

ragbi marto TamaSi ar aris – is cxovrebis wesia da damtvreuli da eqimTan mox-

vedrili ragbistis pirveli kiTxvaa: eqimo, rodis viTamaSeb? aq yvelaferi ukuR-

maa: dakawruli saxis da Calurjebuli Tvalis sircxvils gaqceuli mowinaaRmdege

cvlis, Tavze rom gadagiara an patara bavSviviT mogatyua da pirRia dagtova amode-

na mwvane mindorze; gadaxexil xelze da muxlebze wasmuli iodis simwares ki – mo-

gebis sixaruli, rodesac Seni oTxmoci wuTi Sens gverdze fexmoucvlelad mdgomi

Tanagundelis ofliani sxeuli da balaxisa da sisxlis suniT gaJRenTili maisuri

yvelaze magar sunamod iqceva.

roca patara viyavi da TamaSs viwyebdi, ragbi maSin jer kidev ar iyo popularu-

li, ufro fexs idgamda, Tumca ukve viRacebs gagebuli hqndaT, rom romeliRaca

moedanze ocdaaTi gadareuli cxvir-pirs amtvrevda erTmaneTs ucnauri, nesviviT

ovaluri burTis gamo. manamde ragbi TiTo-orola kacs Tu gaego. mama miyveboda,

rogor gadauvardaT erTxel ragbis TamaSisas burTi trasaze, rogor aiRo damux-

ruWebuli manqanidan gadmosulma msuqanma mZRolma es burTi xelSi, gakvirvebulma

daxeda da Txovnaze, gadmogvigdeo, TanagrZnobiT savse xmiT upasuxa: ki gadmogig-

debT, Svilebo, magram am burTs, mgoni, manqanam gadauara da gafuWdao.

mere ragbim saxeli gaiTqva...

ragbi dResdReobiT Zalian popularulia, is yvelas moswons, ufro sworad –

yvelas sxvadasxvanairad: viRacas – angariSi, romelSic win varT, viRacas – maRali,

ragbi – TamaSi da istoria

113

Page 4: ragbi – TamaSi da istoria

dakunTuli biWebi, viRacas – saqarTvelos himnze atirebuli saxeebi, magram Zalian

cotam Tu icis am qveyanaSi, Tu ra aris ragbi. ician, rom moswonT, magram ratom?

amas, mgoni, aravin ufiqrdeba, Torem dafiqrebisas kiTxvebi TavisiT Cndeba. Tu

ragbi aseTi popularulia, maSin ratom ar dadis xalxi stadionze, ratom ar ivseba

tribunebi, ratom ar yidulobs mayurebeli larian, orlarian bileTs? imitom, rom

es rTuli TamaSia, rTuli wesebiT da Tu TamaSs kargad ar icnob, Znelia datkbe misi

silamaziT (da rogor eSlebaT imaT, visac ragbi viruli sporti hgonia), adamianebs

ki moswonT is, rac kargad esmiT, raSic Caxeduli arian, razec imsjeleben da sadac

maTi azri mniSvnelovani, gasaTvaliswinebeli iqneba.

da Tu xalxma ar icis, ra aris ragbi, ar dadis stadionze, ver tkbeba misi sila-

maziT, maSin ratom aris es sporti aseTi popularuli? ratom iqca sityva `rag-

bisti~ kargi adamianis sinonimad (ragbisti Tu xar, maSin aucileblad magari kaci

iqnebi! arada Cven Cveulebrivi adamianebi varT, savse adamianuri sisusteebiT da

RirsebebiT – vCxubobT, viciniT, vsvamT, gvwyins, gvSia, gvixaria, gvSurs)?

pirvel rigSi, es Cveni erovnuli nakrebis damsaxurebaa, biWebis, romlebic

erovnul nakrebs im franguli da arafranguli klubebis (visganac iReben xelfass

da am xelfasze arian damokidebuli) interesebze maRla ayeneben da yovelTvis bo-

lomde ixarjebian. ubralod, xandaxan es bolomde daxarjvac ar kmara. kidev imisi,

sporti

114

Page 5: ragbi – TamaSi da istoria

rom xSirad vimarjvebT, rac CvenTan, gundur sportSi, cota iSviaToba gaxda; imisi,

rom xalxs uyvars gamarjvebis gageba, azri ara aqvs, naxa Tu ara, miiRo monawileoba

Tu ara, gamarjveba uxaria da morCa. da rac mTavaria, imisi, rom yovelTvis vugebT

ruseTs! es ki CvenTan (da ara marto CvenTan) wmindaa!

maxsovs, erTxel uelsel 12 nomers – skot gigzs – vusmine. im wels uelsma (sa-

dac ragbi pirveli sportia) yvela TamaSi waago `xuT erze~ (inglisis, safrangeTis,

irlandiis, uelsis da Sotlandiis erovnuli nekrebebis yovelwliuri Sejibri,

romelsac 2000 wlidan daemata italia) da mxolod bolo matCSi, saxlSi, daamarcxa

inglisi. TamaSis Semdgomi reportaJi iyo, stadionzeve elaparakeboda korespon-

dents. `dRes Cven Cveni xalxisTvis msoflio Cempionebi varT!~ – Tqva maSin gigzma

da iyvnen kidec, sporti xom ar arsebobs politikis gareSe. amas ragbis warmoSobac

mowmobs da swored amitom minda giamboT, saidan gaCnda sportis es saxeoba, ra gze-

biT Semoipara saqarTveloSi da rogor moaRwia dRemde.

ragbis warmoSobaskolaSi fexburTis TamaSisas Teqvsmeti wlis biWma goli rom vera da ver gai-

tana, burTi xelSi aiRo, ramdenime mowinaaRmdege moatyua da karis ukan daamiwa.

ase gaitana uiliam veb elisma Tavisi pirveli lelo da gaCnda ragbi – mogviTxrobs

legenda.

sinamdvileSi ki, yvelaferi sul sxvanairad iyo. ragbi arc fexburTidan warmo-

Sobila da arc qalaq ragbidan (uorkSiris sagrafo). is kaci ki, romelsac miaweren

am yvelafers da vis saxelsac atarebs dRevandeli msoflio Tasi, ubralo mRvde-

li iyo, romelic iq, im qalaqis skolaSi swavlobda da romelsac SesaZloa araso-

des eTamaSa sportis es saxeoba, yovel SemTxvevaSi – misi dakanonebuli varianti.

gadmocemiT, man xom 1823 wlis 7 aprils aiRo burTi xelSi, xolo ragbis pirveli

ragbi - TamaSi da istoria

115

Page 6: ragbi – TamaSi da istoria

oficialuri wesebis krebuli, Sedgenili vinme paCkisis mier, mxolod 1846 wels ga-

movida, Tumca is bevrma ar miiRo. maSin inglisSi daaxloebiT ocdaaTamde klubi

arsebobda da yvelas Tavisi wesebi hqonda. mokled, uiliam veb eliss ragbi ar mou-

gonia, miT umetes – fexburTidan. piriqiT, ragbismagvari TamaSidan gaCnda fexbur-

Tic. saqme sul sxvagvaradaa, ubralod, maSin, im mSfoTvare saukunis (1895 wels)

miwuruls, viRac-viRacebs sakuTari ideis gadasarCenad legenda dasWirdaT da

Seqm nes kidec, magram amaze – qvemoT.

sul Tavidan iyo erTi xalxuri TamaSi, romelsac sxvadasxva qveyanaSi sxvadasxva

saxeli erqva da sxvadasxvanairad iTamaSeboda. magaliTad, Zvel saberZneTSi – `epi-

skiros~, safrangeTSi – `la sul~, italiaSi – `kalCo~, inglisSi – `bigsaid~, saqarT-

veloSi ki – `lelo~. es TamaSebi uxsovari droidan modis da maT arasodes hqoniaT

oficialuri wesebi, mTavari iyo burTi daTqmul niSnuls iqiT gadagetana. ar arse-

bobda arc moTamaSeTa dadgenili raodenoba, ubralod Seikribeboda xolme ori mx-

are, gaiyofoda sofeli sofelze, colianebi – ucoloebze, wverianebi – uwveroeb-

ze, daTqvamda wesebs, moniSnavda moedans, romelic SeiZleboda erTi soflidan

meore soflamde `gadaWimuliyo~, aagdebda burTs da atydeboda erTi ambavi, ZiZgi-

laoba, Wyleta, Cxubi.

sxvaTa Soris, qarTuli TamaSi `lelo~, romelic SesaZloa yvela TamaSis de-

dad moviazroT, radgan, rogorc amboben, daaxloebiT ori aTasi wlisa unda iyos,

TiTqmis gamqralia dRevandel saqarTveloSi da axlaRa xdeba misi aRorZineba, ir-

landiaSi, avstraliasa da amerikaSi dRemde pirvel sportad miiCneven sakuTar na-

cionalur TamaSebs – irlandiur, avstraliur da amerikul fexburTs, romlebic

aSkarad ragbidan warmoiSva, arnaxuli popularobiT sargeblobs da TiTo TamaSs

lamis asi aTasamde mayurebeli eswreba.

`la sul~ – Suasaukuneebis naxati

sporti

116

Page 7: ragbi – TamaSi da istoria

me-19 saukuneSi inglisSi `bigsaids~, anu im Zvel TamaSs,

romelsac mohyva fexburTisa da ragbis warmoSoba, yvela

TamaSobda – aristokratebi, bankirebi, magram yvelaze me-

tad muSebi da Raribi xalxi, romlebic metwilad qalaqeb-

Si, im qarxnebis maxloblad gaSenebul Raribul ubnebSi

cxovrobdnen, sadac muSaobdnen, TamaSiT ki uqme dReebSi

pirdapir quCaSi TamaSobdnen, radgan qalaqgareT gasvlis

da mindorze ZiZgilaobis fuli ar hqondaT. ase quCeb-

Si, qvafenilze Widaobdnen, urtyamdnen, Wyletdnen erT-

maneTs da xandaxan tvinsac asxamdnen (sikvdilis SemTx-

vevebi marTlac xSiri iyo). mere viRacam moifiqra – xalxo,

ras vxocavT erTmaneTs, modi, es burTi Zirs davagdoT da

fexiT vagoraoTo. am ideas mravlad gamosCenia momxrec

da mowinaaRmdegec. xalxi orad gayofila, zogs axali gza

aurCevia, zogs kidev – Zveli. xeliT TamaSis momxreebs we-

sebi xelmeored gamouciaT 1862 wels da raRac-raRacebi

daukanonebiaT, magaliTad, moTamaSeTa raodenoba – gund-

Si 20 kaci, saidanac 13 Tavdamsxmeli, anu `sxvatkisti~ iyo,

aseve daadgines TamaSis dro da moednis zoma, magram maSin

msajebi ar hyavdaT da yvelafers Turme gundis kapitne-

bi wyvetdnen. saerTod, es sul sxva TamaSi iyo, erTi didi

ragbi - TamaSi da istoria

`la sulis~ matCi, gamosaxuli 1963 wlis safosto markaze

117

Page 8: ragbi – TamaSi da istoria

zedaxora, romelsac TiTqmis aranairi saerTo ar aqvs dRevandel

ragbisTan, lelo arafrad iTvleboda, ubralod, is uflebas gaZlev-

da iqidan romelime SenianisaTvis fexiT ukan, moedanSi, dagertya

burTi, romelic am ukanasknels aucileblad haerSi unda daeWira da

axla iqidan ecada mis karSi fexiT gatanas (swored amis gamo hqvia le-

los gatanas TRY, anu cda, radgan is karSi dartymis cdis saSualebas

gaZlevda da mxolod SemdegSiRa daitvirTa qulebiT).

karebi ragbiSi ZvelTaganve ucvleli yofila, SeiZleba mxolod

Sua Zeli iyos SemdegSi Camatebuli. pirveli pasi ki Turme mxolod

1880 wels gadauciaT. mokled, rogorc vTqviT, zogma xeli airCia,

zogma – fexi, magram ase didxans ver gagrZeldeboda da 1863 wels

londonis erT-erT ludxanaSi (romelic, rogorc amboben, masonTa

ludxana iyo) Seikribnen am erTi saxeobis ori sxvadasxvanairad Tama-

Sis msurveli mxareebi, sadac fexosnebma imZlavres, xolo `xelos-

nebma~, anu xeliT TamaSis momxreebma, protestis niSnad iqauroba da-

toves da Camoayalibes ragbis ori klubi – `riCmondi~ da `blekhizi~.

ase gaCnda ragbica (romelsac es saxeli im qalaqis sapativcemod ewo-

da, romelSiac xeliT TamaSis msurvelebis Zlieri da mdidari klu-

bi da skola iyo) da fexburTic. marTalia, meores bevrad ufro meti

momxre gamouCnda, vidre pirvels, magram ragbi mainc moedo msofli-

os. magaliTad, argentinaSi, kerZod ki, CubutSi Casulma uelselma

mosaxleobam jer kidev me-19 saukunis 30 wlebSi Seaswavla adgilob-

rivebs `bigsaidis~ xeliT TamaSis varianti.

uamravi faqti mowmobs, rom msoflioSi raRac saerTo TamaSi ar-

sebobda, magaliTad, icodiT Tu ara, rom:

ragbiSi hyavdaT mekare; fexburTSi me-19 saukunis 80-ian wlebam-

de moqmedebda alalis wesi, anu Tu burTs haeridan pirdapir xeleb-

Si daiWerdi, msaji Tavisufal jarimas gaZlevda (es wesi dRemdea

SemorCenili ragbiSi da avstraliur fexburTSi); kalaTburTSi 1936

wlamde sajarimos isroda mxolod erTi kaci – `SuTeri~, rogorc

damrtymeli ragbiSi; kalaTburTis faris da ragbis Sua Zelis simaR-

le ki, rogorc amboben, toli iyo. hokeiSi 1929 wlamde akrZaluli

iyo win pasi. arafers vambob amerikul, avstraliur da irlandiur

(geiliqi) fexburTze, romlebic pirdapiri anareklia im Zveli Tama-

Sisa.

ragbi da fexburTi gaiyo, magram axla ganxeTqilebam Tavi iCina

TviTon xeliT TamaSis msurvelebs Soris. rogorc ukve vTqviT, rag-

bis yvela TamaSobda, aristokratebiTa da bankirebiT dawyebuli,

muSebiTa da mWedlebiT damTavrebuli. pirvelebs hqondaT fuli da

ambiciebi, xolo meoreebs – kunTebi da cxenis gamZleoba, amitomac

sul Cagravdnen fulianebs da aristokratebsac kargad JeJavdnen

xolme stadionze. magram TamaSi SabaTobiT imarTeboda, SabaTi ki ma-

uiliam veb elisis qandakeba ragbis skolis ezoSi, uoriq-Siri, inglisi

ragbis TamaSis aFFfiSa, 1880-iani wlebi

sporti

118

Page 9: ragbi – TamaSi da istoria

ragbi - TamaSi da istoria

Sin, me-19 saukunis inglisSi, mxolod sanaxevrod yofila uqme, anu muSebi imis gamo,

rom TamaSze misuliyvnen, iZulebuli iyvnen qarxnebi Tu samWedloebi naadrevad

daetovebinaT, ris gamoc ufrosebi jamagirs aklebdnen. hoda, maTac bankirebs

kviraSi erTxel im naxevari girvanqis gadaxda sTxoves, romelsac ragbis gamo kar-

gavdnen, magram mudmivi wagebiT gamwarebul bobolebs raRa undodaT meti?! xel-

ze daixvies es moTxovna da muSebs am ZirZveli TamaSis principebisa da misi tradi-

ci ebis RalatSi dasdes brali, 1895 wels mowveul krebaze Cawyobil arCevnebSic

mouges, fulis gadaxdazec uari ganucxades da swored maSin imis dasamtkiceblad,

rom es TamaSi aristokratTa mier iyo mogonili, romelSiac arasodes aravis au-

Ria fuli, SeTxzes legenda im gamxdar, patara biWze, romelmac veRar moiTmina,

wesebi daarRvia, burTi xelSi aiRo da pirveli lelo gaitana; legenda, romelsac

dRemde TavgamodebiT icaven da am legendis dasamtkiceblad, iqve, im sxdomaze,

aaf riales viRac 75 wlis moxucis akankalebuli xeliT dajRabnili furclebi,

romelsac swored qalaq ragbiSi daemTavrebina is cnobili skola da Tavis mogone-

bebSi werda, rom gagonili hqonda (nanaxi ki ara – gagonili), rom ama da am wels

aseTi rame momxdara... esec ar akmares sacodav muSebs, viRaca wverosani pastoric

gamoiyvanes, romelmac SeaCvena es `eSmakeulni~.

am sxdomis Sedegad xelfasis momxreni gamoeyvnen aristokratebs da ragbis meo-

re saxeoba, e. w. 13-kaca ligis ragbi Camoayalibes. sinamdvileSi ki pirveli lelo

jim maklim gaitana me-19 saukunis 30-ian wlebSi.

gza saqarTvelomdesainteresoa, saidan moxvda es TamaSi CvenTan. albaT –

zRvidan da albaT – bevrad ufro adre, vidre Cven gvgonia

da faqtebi metyveleben: xom SeiZleboda inglisel mezR-

vaurebs, romlebmac foTSi fexburTi Camoitanes, sruli-

ad SemTxveviT sadme, gemis romelime kunWulSi mimaluli

ragbic gadmohyolodaT napirze (am versias adasturebs ga-

moCenili qarTveli fexburTeli boris paiWaZe Tavis wignSi

`mogonebebi da golebi~ – 1926-1928 wlebSi foTis navsadguris

samxreTiT ingliseli mezRvaurebi ragbisac TamaSobdnen da maTTan er-

Tad mec miTamaSiao), romelmac maSin fexi ver moikida da verc moikidebda, radgan

winaaRmdegobas Sexvdeboda, romelsac CvenSi leloburTi erqva da mouwev da Ta-

vis dros dalodeboda.

ase iyo Tu ise, ragbis gundis Camoyalibebis mcdeloba namdvilad iyo 1929 wels,

Semdeg, 1936-1937 wlebSi, aqauri mZleosnebis mwvrTnelma eliazarovma dawera

werili ragbis dadebiT mxareebze, aseve namdvilad iyo frangi muSa Jan no, ro-

melic muSuri olimpiadis dros Camovida sabWoTa kavSirSi, SeirTo rusi coli,

sacxovrebladac darCa da ragbis kursebis Catarebac iTava. kidev iyo givi dvali,

romelic moskovSi am kursebze miavlines, xolo wlebis mere ucnauri suraTebi

aafriala, TiTqos qarTuli gundebisa (es versia dRemde daumuSavebelia da bevr

119

Page 10: ragbi – TamaSi da istoria

eWvs iwvevs), magram bolos mainc stalinma `gviSvela~, romelmac uecrad moisurva

didi somxeTis aRorZineba da qveynierebis yvela kuTxidan ixmo somxeTis gamoCe-

nili da mimobneuli Svilebi. swored ase aRmoCnda marseleli Jak aspekiani erevan-

Si. mere stalins uecrad guneba Seecvala, axal stumrebSi safrTxe dainaxa, zogi

sad gadaasaxla da zogi sad, Jaki TbilisSi daukavSirda naTesavebs da aq Camovida.

weliwadSi ramdenime grZel werils swerda safrangeTis mTavrobas da exveweboda

ukan, marselSi damabruneTo. bolos manamde Zvelma velosipedistma TerZobas mih-

yo xeli, saidanRac ragbis burTi amoaZvrina da raxan xruSCovi ukve amayobda Tavisi

liberaluri reformebiT, stalinisgan akrZaluli kibernetika da ragbi rom dauS-

va, 1959 wlis 15 oqtombers pirveli varjiSi Caatara politeqnikuri institutis

studentebTan (dRevandeli `yoCebi~). Jakma meore gundic daaarsa isnis fexsacm-

lis qarxnis kbilebCacvenili, sviringebiT moxatuli muSebisgan da radgan ragbis

burTi erTi hqonda, kviraSi samjer erTs avarjiSebda, samjer – meores. cota xanSi

mesame gundsac mouyara Tavi sasoflo universitetSi da ase daiwyo ragbi saqarT-

veloSi. im istoriul fotoze, romelzec aRbeWdili arian pirveli qarTveli rag-

bistebi, fotos avtorma, nodar yifianma, ToTxmetis amocnoba SeZlo, Tumca oTxi

dRemde ucnobia.

ragbisTan dakavSirebiT saqarTveloSic arsebobs legenda: 1979 wlis erT dRes

xeljoxiani da TeTrwvera emigranti profesori, vinme davriSaSvili, misula `lo-

komotivis~ stadionze movarjiSe ragbistebis erT-erT mwvrTnelTan da mouyolia,

rom vakeSi, `lokomotivsa~ da fizkulturis institutis mimdebare teritoriaze,

sadac adre dragunTa korpusis placi, anu savarjiSo moednebi iyo, jer kidev 1919

wels yofila ragbis sami gundi, romelTagan erT-erTSic TviTon TamaSobda. davri-

SaSvils detalebic uambia, ori gundis biWebi erTmaneTSi kargad viyaviTo, mesa-

pirveli qarTveli moragbeebi

sporti

120

Page 11: ragbi – TamaSi da istoria

ragbi - TamaSi da istoria

meebTan ki mtroba gvqonda da sul vCxubobdiTo, mere qveyana gawiTlda, mec saf-

rangeTSi gaviqeci da iq vagrZelebdi TamaSso. davriSaSvils uTqvams, axla waval,

xval isev moval da suraTebsa da yvelafris damadasturebel sabuTebs mogitan-

To da iseve ucnaurad gauCinarebula, rogorc gamoCenila. gundis es mwvrTneli

am yvelafers aTweleulebis ganmavlobaSi saguldagulod malavda, radgan saqme

emi grants exeboda, es ambavi sabWoTa saqarTveloSi xdeboda da amitom safrTxilo

iyo. mxolod wlebis Semdeg gaamJRavna es ambavi da ase gaCnda legenda.

ra xdeboda sabWoTa ragbiSiqarTuli ragbi ar arsebobs rusuli, anu sabWoTa regbis gareSe, radgan am TamaSma

CvenTan swored sabWoTa periodSi moikida fexi. namdvili ragbisti, visac odesme

saqarTveloSi sportis es saxeoba uTamaSia, Tavs `ragbists~ arasodes uwodebs,

ubralod ityvis, regbisti (regbi rusuladaa) varo da morCa, Tumca yvelaze gauT-

viTcnobierebeli gulSematkivaric ki swor formas – ragbists – xmarobs. arc erTi

regbisti ar ityvis SeboWvas imitom, rom eg Cveneburad, regbistulad, `zaxvatia~,

Serkineba – `sxvatka~, araswori Semogdeba autSi – `perebrosi~, `sxvatkaSi~ ki –

`zabrosi~.

vinc sabWoTa ragbis periodis istoriebi ar icis, is Znelad Tu mixvdeba, rogori

gaWirvebiT moitanes Cvenma veteranebma es TamaSi dRemde.

121

Page 12: ragbi – TamaSi da istoria

yvelaferTan erTad isic unda iTqvas, rom maSin sruli vakuumi iyo – aranairi

sazRvargareTuli TamaSebis Canawerebi; Zvelebi ixsenebdnen, pirvelad aq, CvenTan,

britaneli `pingvinebi~ rom Camovidnen (1977), maSin vnaxeT naRdi TamaSio; erTxel

kidev video kaseta Cagvivarda xelSi da im kasetam mTeli Tbilisi moiara, TiTom

aT-aTjer mainc vuyureT, xelidan xelSi gadadiodao (sakvirvelia, rom axla, roca

informaciis amxela saSualebaa – interneti, televizori, wignebi, gazeTebi, rode-

sac yvelafris naxva da gageba SeiZleba, patara ragbistebi TiTqmis ar uyureben

TamaSebs, ar interesdebian sad rogor TamaSoben, ra xdeba ragbis samyaroSi... ma-

Sin swavlisa da axlis gagebis gacxovelebuli wyurvili iyo, romelic dRes aRar

arse bobs). im droSi burTi tyavis iyo, wvimaSi wyliT iJRinTeboda da qvasaviT mZim-

deboda, bucebi – uxarisxo, ragbis TamaSebs ki mxolod naTesavebi da megobrebi Tu

eswrebodnen. erT-erTi mTavari siZnele ki msajoba da amasTan dakavSirebuli dabr-

kolebebi iyo.

sporti

122

Page 13: ragbi – TamaSi da istoria

ragbi - TamaSi da istoria

legendebi da dauwereli kanonebiragbi legendebis da dauwereli kanonebis TamaSia. ori legenda ukve vaxseneT:

ararsebul biWze, romelmac burTi xelSi aiRo da lelo gaitana da xeljoxian

profesorze. magram ragbiSi legendebi bevrad metia da xandaxan SeiZleba sruli-

ad SemTxveviT gaigoT, rogorc me gavige axlaxan, rom inglisis romeliRaca gun-

dis gulSematkivrebi wvimis dros qolgebs ar xsnian, rom mowinaaRmdege gundis

fanebs matCis yurebaSi xeli ar SeuSalon.

SesaZloa, es legenda iyos, magram unda iTqvas, rom ragbi gulSematkivrobis

mxriv Zalian mSvidi sportia. yvelaze daZabul matCebzec ki ori gundis fanebi

erTad sxedan, erTad wrupaven luds da kameris obieqtivSi moxvedrilebi erTad

iqneven xelebs. inglisSi yvelaze mwvave derbis turis centralur matCebs mezo-

beli qalaqebis dapirispirebas sul samoci Tu ormocdaaTi policieli icavs da

es namdvilad im dauwereli kanonebis damsaxurebaa, romlebic ragbiSi dRemde ar-

sebobs da romlebiTac, Cemi azriT, is marTlac gamorCeulia.

pirveli da mTavari wesia – rac mindorze xdeba, mindorzeve rCeba. rac ar unda

moxdes, ramdenjerac da rogor sastikadac ar unda iCxubon gundebma erTmaneT-

Si, matCis damTavrebisTanave mTeli is boRma Tu agresia im mwvane mindroze rCe-

ba, romelzedac oTxmoci wuTi ibuRraves da iomes da mesame taimze, anu banketze,

rac aseve ragbis erT-erTi wesia, yvela mxiaruli da laRia.

ragbiSi Cxubi mosula, magram Tu fexburTelebis Cxubebs SevadarebT, gansx-

vaveba aSkaraa: iq wixlebs iqneven, naxtomiT afrindebian erTmaneTs, aq ki marto

muStia – dadgebian, miayrian erTmaneTs, mere Sewyveten da isev gaagrZeleben

123

Page 14: ragbi – TamaSi da istoria

TamaSs. Cxubobs mxolod TxuTmeti kaci TxuTmetze, saTadarigoebs da gulSemat-

kivrebs sastikad ekrZaelbaT moedanze Sevardna, rac Zalian cud Jestad iTvleba,

laparaki aRaraa CxubSi droSebis an raime sxva sagnis gamoyenebaze, Cxuboben marto

muStiT (es oficialur wesebSic aris gaTvaliswinebuli da yvelaze sastikad wix-

lis damrtymeli isjeba).

asea Tu ise, yvelaferi erTad marTla gvaZlevs sxvanair suls, midgomas, qmnis

sxvanair TamaSs, sadac ar dagindoben, magram ar ezizRebi, sadac Semogaskdebian,

muStsac mogiqneven, gatkenen, magram yovelTvis dagifaseben vaJkacobas da Tav-

dadebas.

erTi patara magaliTi minda moviyvano. es ambavi inglisis cnobili moTamaSe maik

ketis interviudan Sevityve: 2003 wlis msoflio Cempionatis finali iyo, avstra-

lia Sin, sidneiSi, eTamaSeboda ingliss. matCis bolo wuTi midioda, angariSi iyo

14:11 inglisis sasargeblod. msajma ingliselTa naxevarze avstralielebs dauniS-

na saeWvo jarima. karSi dasartymelad dabali da jmuxi avstralieli 12 nomeri el-

ton fletli mivida. keti im dros axali Sesuli yofila moedanze saTadarigoTa

skamidan. `vuyurebdi da rom vxedavdi, rogori daZabuli, SeSinebuli emzadeboda

kunTebis amodena masa jarimis dasartymelad, – ixsenebda keti, – yvelafers vxvde-

bodi, vxvdebodi rogor nerviulobda, rogor awveboda asiaTaskaciani yviTlad

gadaWedili stadionis da mTeli Tavisi qveynis simZime mxrebze, rom es jarima yve-

lafers niSnavda: gaitanda – da damatebiTi dro dainiSneboda, vera da – avstralia

msoflio Tass dakargavda da roca gaitana da Tavisi moednisken gaZunZulda, gzaSi

wamovewie, neknebze rbilad mivartyi xeli da Cumad vuTxari – yoCaR-meTqi~.

sporti

Page 15: ragbi – TamaSi da istoria

ragbi - TamaSi da istoria

zustad es aris CemTvis ragbi – mar-

to xatis win muxlmodrekili da dakun-

Tuli biWebi an moedanze gamarTuli

muStikrivi (rac ase moswons Cvens ma-

yurebels) da mogeba ki ara, ragbi wage-

buli TamaSis Semdeg Rirseuli mowi-

naaRmdegis guliT milocvaa, ragbi

uelseli goliaTi alan vein jounsia,

eqims rom daagvianda da cal mxargaTi-

Sulma rom gaagrZela TamaSi, marc-

xena xeliT rom eWira CvariviT Camoki-

debuli marjvena mklavi da im cali

xeliT mainc rom gaakeTa `zaxvati~ da,

ra Tqma unda, ragbi is Zmakacebi arian,

romlebic swored im, ucxoeTSi mwvane,

saqarTveloSi ki yavisferi moednidan

SeviZineT da romlebic viciT bolom-

de gagvyvebian. ragbi xom erTader-

Ti sportia, sadac mowinaaRmdege win

gyavs, ukan ki Senianebi gidganan!


Recommended