ТӨМСӨГНИЙ УСАН ХАВАН

Гидроцеле Hydrocele

АУС-406 Г.Намуун

ТодорхойлолтТөмсөгний хальсанд илүүдэл шингэн үүсч хуримтлагдхыг гидроцеле гэнэ Хуухнагийн хэсэгт хэдэн мл-хэдэн литр хүртэл шингэн хуримтлагдана

Шингэн нь: •Сүрлэн шар өнгөтэй •Хувийн жин: 1.022 – 1.024 •Найрлага: Ус, эрдэс давс, Альбумин, Фибриноген, холестрол, тирозин талст

Шалтгаан, нөлөөлөх хүчин зүйлсТөрөлхийн •Хэвлий хуухнагын хоорондох зай

нээлттэй байх •Дутуу нярай •Нийт нярайн 1-2%д тохиолдож байнаОлдмол •Заг хүйтэн•Хуухнаг, цавьны орчим гэмтэл авах •Мэс засал хийлгэх •Зүүн бөөрний хорт хавдар (40-с дээш

насанд хамгийн түгээмэл тохиолдоно)

Зарим өвчний суурин дээр үүснэ: •Заг хүйтэн •Сүрьеэ •Төмсөгний дайварын үрэвсэл Зарим өвчний хүндрэлээр үүснэ: •Бөөр шилжүүлэн суулгах хагалгаа •Үрийн хураагуур судас өргөсөх өвчний эмчилгээний дараа

ЯлгааТөрөлхийн Олдмол

Том хэмжээтэй Бага хэмжээтэй

Хөвчирсөн Сулбагар

Төмсөг тэмтрэгдэхгүй

Төмсөг тэмтрэгдэнэ

Өөр өвчинтэй холбоогүй

Өвчиний суурин дээр өвчинтэй холбоотойгоор үүснэ

Ангилал1. Вагинал гидроцеле2. Нярайн гидроцеле3. Төрөлхийн гидроцеле4. Нугасны гидроцеле (hydrocele of the

cord)

Эмнэлзүй •Хуухнаг, арьсны хооронд шингэн

хуримтлагдана •Нэг болон хоёр талын төмсөг хавдах •Өвдөлт илрэх (шингэний хэмжээнээс

хамаарна)•Зарим тохиолдолд өглөө шингэн бага,

орой их болно

Хүндрэл: •Халдвар •Пиоцеле, гематоцеле•Үргүйдэл•Төмсөгний хатингаршил •Төмсөгний ивэрхий •Төмсөгний урагдал

Оношлогоо •Бодит үзлэг •Хуухнагийн эрхтнүүдийн хэт авиан

оношлогоо (шингэний хэмжээг тодорхойлох, төмсөг, төмсөгний дайваруудыг үнэлэх)

Нэвт гэрэлтүүлж харах:

Ялган оношлогоо •Цавьны эвэрхий •Төмсөгний дайврын уйланхай •Төмсөгний хавдар •Хуухнагийн хаван •Үрийн уйланхай (төмсөгний бундуу)

Цавьны эвэрхий

Төмсөгний дайврын уйланхай

Төмсөгний хавдар

Хуухнагийн хаван

Үрийн уйланхай

Эмчилгээ: Төрөлхийн гидроцеле : Herniotomy – эвэрхий зүсэх Олдмол гидроцеле: •Жижиг: Lord’s мэс ажилбар •Дунд зэрэг: Jaboulay’s мэс ажилбар•Том: төмсөгний хүүдий тайрах +

jaboulay’s •Маш том: хуухнаг нөхөн сэргээх мэс

засал + төмсөгний хүүдий тайрах + jaboulay’s мэс ажилбар

Lords’s procedure

jaboulay's procedure

ТӨМСӨГНИЙ ВЕНИЙН ӨРГӨСӨЛ

VARICOCELE

Тодорхойлолт Үрийн хураагуурын өргөсөлт гэдэг нь үрийн гуурс ба төмсөгний хураагуурын судас өргөсөхийг варикоцеле хэлнэ. 

•8-10% залуу хүмүүсд тохиолдоно•8-12% өсвөр насны хүүхдүүдэд•Үргүйдлийн шалтгааны 39% эзэлнэ •Зүүн талд 92% •Баруун талд 3% тус тус тохиолдонон

Шалтгаан •Төмсөгний венийн хавхлагын гажиг•Төрөлхийн венийн судасны ханийн

сулралт •Нарийн судас бүхий, янз бүрийн

урттай вен•Зүүн бөөрний даралт өндөр байна

(хэвийн 12-13кпа) •Зүүн талын төмсөгний вен урт

байдагаас •Гүйлгэх, эсвэл архаг өтгөн хаталт,

хүнд юм өргөх, хэвлийн булчингийн хэт ачаалал

Төмсөгөнд үзүүлэх нөлөө •Хуухнаг өндөр халуурна •Венийн зогсонгошил, гипокси •Тэжээгс судасны цусан хангамж муудах •Гэмтсэн талын төмсөгний лимфостази •Өргөссөн венийн судас төмсөгөнд

даралт үзүүлнэ •Хуухнагийн дулаан зохицуулалт

алдагдах •Төмсөгний судасны хориг алдагдсанаар

аутоиммуны урвал үүсэх

Ангилал (зэргээр)1. Төмсөгний венийн судасны

өргөсөлт нь босоо байрлалд, дүлэхэд тэмтрэгдэнэ

2. Венийн судасны өргөсөл тод харагдах боловч төмсөгний консистенц, хэмжээ өөрчлөгдөхгүй байх

3. Тодорхой өргөсөлтийн суурин дээр төмсөгний консистенц өөрчлөгдөж, хэмжээ багасна

Ангилал (хэмжээгээр)Том : харах үзлэгээр бүрэн илрүүлэх боломжой Дунд зэрэг: Дүлүүлэх үйлдэл хийгээгүй байхад тэмтрэх үзлэгээр илэрнэ Жижиг: зөвхөн дүлүүлэх үйлдэл хийлгэж, бодит үзлэгээр илрүүлэх боломжтой

Эмнэлзүй •Өвчтөний биеийн ерөнхий байдалд нөлөөлөхгүй

•Ихэвчлэн шинж тэмдэггүй явагдана •Гэмтэлтэй талын хуухнаг хэмжээгээрээ томорно

•Зүүн талд хөндүүрлэж, төмсөгөөр өвдөнө

•Ачаалал өгөхөд өвдөлт нэмэгдэнэ •Төмсөгт өөрчлөлт илэрнэ

Оношлогоо: Бодит үзлэгээр: •Өөрчлөлттэй талыг тогтоох •Үе шатыг тогтоох •Төмсөгний хатингаршил байгаа эсэхийг тогтоох

•Босоо, хэвтээ байрлалд үзэх •Иваниссевичийн сорил хийх

Лабораторын шинжилгээ: •ШЕШ •Ничепоринкогийн сорил •Үрийн шингэн шинжлэх •Бэлгийн даавар тодорхойлох

Багажийн шинжилгээ •Бөөр шээсний замын рентген зураг •Бөөрний селектив венографи •Хэт авиан оношлогоо : Допплерсонограф

Эмчилгээ: Зөвхөн мэс засал эмчилгээ: • Иваниссевичийн аргаар цавины доогуур • Паломын аргаар цавины дээгүүр

төмсөгний өргөссөн венийн судас бөглөх мэс засал

Давуу тал•Нээлттэй мэс засал эмчилгээтэй ижил үр дүнтэй

•Мэс заслын зүсэлт хийх шаардлагагүй

•2 талыг хамарсан варикоцеле үед 1 гуурсаар эмчилгээг хийх боломжтой

•Хүндрэл бага гардаг •Эдгэрэлт хурдан явагдана

АНХААРАЛ ХАНДУУЛСАНД

БАЯРЛАЛАА