aun ho Lei Formál Nu’udar Dezvantajen - asiafoundation.org · Tara-bandu Suporta Lei Formál...

Post on 27-Feb-2019

224 views 0 download

transcript

2

Agradesimentu ...........................................................................................................................................................3

Sumariu Ezekutivu ......................................................................................................................................................4

Introdusaun ................................................................................................................................................................7

Metodolojia Peskiza ...................................................................................................................................................8

I. Koñesimentu no Kontestu .................................................................................................................................... 10

Definisaun no Funsaun Tara-Bandu .................................................................................................................... 10

Tara-bandu Tuir Kontestu Terminolojia Lisan Oioin iha Timor-Leste .................................................................. 16

Tara-Bandu ho nia Sansaun tuir Regulamentu Komún ....................................................................................... 17

II. Inkluzaun no Lejítimidade iha Prosesu Tara-Bandu ............................................................................................ 19

1. Komunidade Jeralmente .............................................................................................................................. 20

2. Grupu Marjinalizadu .................................................................................................................................... 21

III. Diferénsia Tara-Bandu Entre Fatin Rurais no Urbana ........................................................................................ 24

Tara-Bandu iha Fatin Rurais ................................................................................................................................ 24

Tara-Bandu iha Fatin Urbana ............................................................................................................................... 26

Koñesimentu kona-ba Mapa Dili ......................................................................................................................... 28

IV. Relasaun Entre Tara-Bandu ho Sistema Justisa Formál ..................................................................................... 31

Tara-bandu Suporta Lei Formál Nu’udar Vantajen ............................................................................................. 32

Tara-Bandu nia Kontradisaun ho Lei Formál Nu’udar Dezvantajen .................................................................... 33

1. Lisaun Tara-Bandu ba Justisa Tradisionál ..................................................................................................... 34

2. Tara-Bandu ho Justisa Formál ......................................................................................................................... 37

Violénsia Doméstika ............................................................................................................................................ 38

V. Tara Bandu no Instituisaun ................................................................................................................................. 40

Organizasaun ne’ebé fó Suporta ba Tara-Bandu ................................................................................................. 40

Knaar PNTL Liga ba Tara-Bandu ........................................................................................................................... 42

VI. Lista Verifikasaun (Checklist) ba Efetividade Tara-Bandu .................................................................................. 44

VII. Rekomendasaun ................................................................................................................................................ 47

Bibliografia ............................................................................................................................................................... 52

Aneksu ..................................................................................................................................................................... 53

Kona-ba Programa AtReS (Belun) ........................................................................................................................ 53

Kona-ba The Asia Foundation nia Seguransa Programa...................................................................................... 54

4

5

6

7

8

9

10

12

13

14

15

16

o

o

17

18

o

o

o

o

19

20

21

o

o

o

22

23

25

o

o

o

26

27

28

29

30

31

32

33

34

35

36

37

38

39

40

41

42

43

44

o

o

o

o

o

o

o

o

o

o

45

o

o

o

o

o

o

o

o

o

o

46

o

o

o

o

o

o

o

o

o

o

47

48

49

50

51

3.

53

54

55